این یکی از جذاب‌ترین مقالاتی است که در پل نوشته شده! در این مقاله عشق زودگذر را از نگاه روانشناسی و بر اساس نظریه عشق استرنبرگ بررسی می‌کنیم! سپس به تفاوت‌های عشق زودگذر و عشق واقعی می‌پردازیم.
عشق زودگذر چیست؟
نظریه عشق استرنبرگ یکی از کامل‌ترین نظریه‌هایی است که در مورد عشق وجود دارد. در این نظریه، عشق 3 مولفه اصلی دارد:
- تعهد،
- صمیمیت،
- تمایل و شور جنسی
البته هر کدام از مولفه‌های بالا توضیحات جداگانه‌ای دارند. مثلا منظور از صمیمیت، چیزهایی مثل توجه، قابل اتکا، بودن در زمان نیازمندی، درک متقابل، در میان گذاشتن مسائل شخصی، ارائه و دریافت حمایت عاطفی و… است.
در هر حال، بر اساس اینکه در یک رابطه کدام مولفه‌های بالا وجود دارد، استرنبرگ 8 نوع عشق را توصیف کرده است.
انواع عشق استرنبرگ
- فقدان عشق، زمانی است که در رابطه هر 3 مولفه ضعیف است.
- دوست داشتن، زمانی است که فقط صمیمیت قوی و دو مولفه دیگر ضعیف است.
- شیفتگی، زمانی است که تمایل جنسی زیاد و دو مولفه دیگر اندک است.
- عشق پوچ، زمانی است که صرفا تعهد در رابطه وجود دارد و دو مولفه دیگر ضعیف است.
- در عشق رمانتیک، تمایل و صمیمیت قوی اما تعهد ضعیف است.
- در عشق رفاقتی تمایل جنسی ضعیف است.
- در عشق ابلهانه صمیمیت ضعیف است.
- در نهایت در عشق آرمانی و کامل هر 3 اینها وجود دارند و کامل هستند.
عشق زودگذر بر اساس نظریه عشق استرنبرگ
بر اساس نظریه استرنبرگ در واقع عشق زودگذر، همان شیفتگی است! این یعنی در این عشق‌ها، فرد در واقع صمیمیت و تعهد واقعی به طرف مقابلش ندارد. حتی شاید خودش تصور کند که واقعا عاشق اوست اما تمامی چیزی که وجود دارد، تمایل جنسی است و در اغلب مواقع هم وقتی این نیاز جنسی ارضا شود، به مرور از سطح اصطلاحا آن عشق آتشین کم می‌شود. به این ترتیب رابطه رو به زوال می‌رود.
- بیشتر بخوانید: ازدواج فامیلی در روانشناسی
- بیشتر بخوانید: معیارهای انتخاب همسر
چرا عشق زودگذر خطرناک است؟!
همه ما می‌دانیم عشق زودگذر بد است اما احتمالا به طور دقیق دلیلش را نمی‌دانیم. در ادامه این موضوع را به شکل دقیق‌تری بررسی می‌کنیم تا با عمق فاجعه روبرو شویم.
1_ رابطه احساسی است!
زمانی که پای عشق زودگذر میان باشد، رابطه بیشتر از همه روی احساسات جلو می‌رود. این یعنی دسته‌ای از احساسات که احتمالا فرد یا زوج آنها را به عنوان عشق و دوست داشتن تفسیر کرده‌اند، به آنها اجازه نمی‌دهد یک رابطه بالغانه و عاقلانه داشته باشند. منظور از رابطه بالغانه، رابطه‌ای است که بر اساس شناخت جلو رفته و اجازه می‌دهد هر دو نفر متوجه شوند که آیا واقعا با هم در مسائل ریشه‌ای تفاهم و سازگاری دارند یا نه؟
2_ جذابیت، ظاهر است!
مورد بعدی این است که در اغلب مواقع در روابطی که عشق زودگذر دارد، جذابیت شما یا طرف مقابل، جذابیت ظاهری است. این یعنی همان اصطلاحا عشقی هم که بین شما شکل گرفته نه بر اساس ویژگی‌های رفتاری یا تفاهم‌های واقعی، که صرفا بر اساس معیار زیبایی است. این موضوع 2 مشکل اساسی دارد:
- اول اینکه زیبایی انسان‌ها همیشگی نیست و بر اساس اتفاقات یا کهولت سن از بین می‌رود.
- دوم اینکه بعد از مدتی همان زیبایی‌تان هم برای فرد مورد نظر عادی شده و دیگر عملا چیز جذابی در شما برایش وجود نخواهد داشت.
3_ انگیزه اندک است
حتی در بهترین حالت ممکن، یک رابطه تعارضات زیادی دارد. در واقع برای ساخت یک رابطه موفق هر دو نفر باید تلاش زیادی کنند و زحمات فراوانی بکشند. حالا زمانی که انگیزه فرد یک عشق زودگذر بوده و بعد از مدتی هم این عشق فروکش کند، قطعا انگیزه کافی در او برای تحمل سختی‌ها و تلاش جهت حل تعارضات وجود نخواهد داشت.
4_ تعارضات بیشتر می‌شوند
زمانی که در رابطه صرفا یک شیفتگی یا همان عشق زودگذر وجود داشته باشد، همانطور که بالاتر هم گفته شد دو نفر یا یکی از طرفین انگیزه کافی برای تلاش و حل تعارض نخواهد داشت. همین موضوع باعث می‌شود رابطه در یک چرخه باطل گیر بیوفتد! تعارضاتی که به درستی مدیریت نشده و از طرف دیگر باعث ایجاد تعارضات و بحث‌های بیشتری می‌شوند.
5_ افراد غافلگیر می‌شوند!
در بسیاری از مواقع به خاطر هیجانی بودن عشق زودگذر، طرفین یا آن فردی که درگیر شیفتگی شده، نمی‌تواند همسرش را همراه با تمامی عیب‌ها و مزیت‌هایش ببیند! بلکه صرفا ویژگی‌های مثبش را دیده و چشمش را روی ویژگی‌های منفی او می‌بندند. اما بعد از مدتی که هیجانات رابطه کاهش پیدا کرد، ناگهان با ویژگی‌های منفی او هم روبرو می‌شود. اینجا به جای اینکه به شکل عاقلانه ویژگی‌های منفی او را هم بپذیرد، غافلگیر شده و این غافلگیری احتمالا باعث می‌شود او از رابطه سرد شود.
6_ رابطه خودخواهانه است!
فردی که درگیر عشق هیجانی و زودگذر شده، ممکن است گاها رفتارهای به شدت خودخواهانه‌ای از خودش نشان بدهد. در واقع این مسأله، از نبود تعهد و صمیمیت ناشی می‌شود که فرد به جای در نظر گرفتن طرف مقابل و سود او، صرفا رویای رسیدن به هدف خودش که همان برقراری رابطه است را در سر می‌پروراند. به این ترتیب ممکن است رفتارهای عجیبی مثل پرخاشگری، توهین، تحقیر و حتی آسیب زدن به طرف مقابل را در زمانی که تصور کند قرار نیست به هدفش برسد، از خودش نشان بدهد.
7_ بیش از حد جنسی است!
قطعا رابطه جنسی در یک رابطه عاشقانه اهمیت زیادی دارد، اما رابطه‌ای که مهم‌ترین عامل محرکه‌اش احساسات جنسی باشد، نمی‌تواند در آینده به یک ازدواج موفق ختم شود.
بیشتر بخوانید:
از کجا عشق زودگذر را تشخیص بدهیم؟
تشخیص عشق زودگذر کار خیلی آسانی نیست. اما یک نشانه در چنین روابطی که پایه‌شان عشق زودگذر است، بیشتر دیده می‌شود. این نشانه خودخواهی زیاد فردی است که ادعای عاشقی دارد! در واقع به دلیل نبود تعهد و صمیمیتی که باعث شود فرد سود طرف مقابل را هم در نظر بگیرد، او به سمت رفتارهای خودخواهانه‌ای مثل پرخاشگری، تهدید، ارعاب و… قدم برمی‌دارد تا صرفا به هدف خودش برسد. اما بهتر است برای تشخیص دقیق‌تر، به جلسات مشاوره پیش از ازدواج بروید و اجازه بدهید متخصص روانشناس، انگیزه‌های ازدواج هر کدام را بررسی کرده و متوجه شود که این رابطه در چه سطحی از عشق و علاقه قرار گرفته است.
خلاصه: در نظریه عشق استرنبرگ، عشق زودگذر با کلمه شیفتگی مشخص شده است. در واقع در این عشق، صمیمیت و تعهد بسیار اندک بوده و در مقابل، تمایل و علاقه جنسی زیادی وجود دارد. به همین دلیل این رابطه بعد از مدتی با مشکلات زیادی از جمله تعارضات، سرد شدن طرفین و… روبرو می‌شود.
کلام آخر
خب به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله فهمیدیم که عشق زودگذر چیست و در روانشناسی زمانی که صحبت از عشق زودگذر می‌شود، دقیقا اشاره به چه چیزی داریم؟ در آخر اگر سوال و نظری داشتید آن را در بخش نظرات مطرح کنید تا روانشناسان پل پاسخگوی شما عزیزان باشند.
۴ پاسخ
چقدر مقاله عمیق و در عین حال ساده ای بود
ممنونم
یعنی میگید این حس خوب اول رابطه قرار نیست همیشگی باشه؟
دقیقا 🙂 قرار نیست همیشه به همین اندازه باقی بمونه
چقدر ناراحتم کرد این مقاله
انگار واقعیت ها رو کوبید تو فرق سرم