Menu
Menu
مشاوره پیش از ازدواج چیست؟ بگذارید اینطور شروع کنم؛ متأسفانه ذهن ما آدم‌ها گاهی مواقع به اطلاعات و داده‌های پر اهمیت توجه زیادی نشان نمی‌دهد! یعنی چه؟ مثلا وقتی ما می‌گوییم در ایران حدود یک‌سوم از ازدواج‌ها به طلاق ختم شده (منبع: مرکز آمار ایران) ممکن است ذهن‌تان چند ثانیه مکث کرده و سریع از کنار این داده رد شود. اما اگر بخواهیم کمی عمیق‌تر این جمله را مورد بررسی قرار بدهیم، باید اینطور بیانش کنیم:
از هر 3 زوجی که روزی مثل شما تصور می‌کرده‌اند قرار است بعد از ازدواج زندگی رویایی و ارتباط بسیار موفق داشته باشند، یک زوج شکست خورده و در نهایت زندگی‌شان به طلاق کشیده شده. همین داده پر اهمیت می‌تواند به ما نشان دهد که مشاوره پیش از ازدواج تا چه قدر در یک زندگی نقش پررنگی دارد!
حداقل زمانی که در سایت POL صحبت از جلسات مشاوره پیش از ازدواج می‌کنم، منظورم جلساتی است که توسط یک روانشناس متخصص و با تعهد و مسئولیت‌پذیری کامل برگزار می‌شود. در واقع جلسات مشاوره پیش از ازدواج یک‌سری جلسه (بین 3 تا 10 جلسه) هستند که طی آن زوج گاها همراه با یکدیگر و گاهاً به تنهایی به سراغ روانشناسی می‌روند که تخصصش در حوزه ارتباطات و ازدواج است. هدف از گذراندن این جلسات، این موارد است:
پس به زبان ساده‌تر طی چند جلسه مشاوره پیش از ازدواج روانشناس به کمک مصاحبه‌های فردی و زوجی و همینطور تست‌های روانشناسی، به شما کمک می‌کند که در درجه اول متوجه شوید واقعاً در لایه‌های زیرین چقدر با هم تفاهم دارید و چقدر ریسک شکست این ازدواج بالاست. همینطور متوجه شوید اگر قرار به شکل‌گیری ازدواج است چطور می‌توانید این رابطه را از لبه پرتگاه‌های خطرناک دور کنید.
در ضمن اگر در نهایت متوجه شدید که برای هم مناسب هستید یا حتی مناسب نیستید، می‌توانید یک‌سری مهارت‌های لازم را از روانشناس متخصص یاد بگیرید که به شما هم در جدایی آسان‌تر از طرف مقابل و هم شکل دادن به ارتباطات موفق بعدی کمک زیادی می‌کند.
بنا بر رویکرد، تخصص و تشخیص مشاور، ممکن است مراحلی که در ادامه به شما توضیح‌شان می‌دهم ترتیب‌شان تغییر کند. اما به طور کلی فرآیند استاندارد جلسات مشاوره پیش از ازدواج که توسط متخصصان مجموعه POL هم رعایت می‌شود به این شکل است:
در مرحله اول متخصص خودش را به شما معرفی می‌کند تا سؤالاتی که ممکن است در ذهن داشته باشید را پاسخ بدهد. در این مرحله در مورد اینکه چه کسی است و چه تخصصی دارد صحبت می‌کند، به شما می‌گوید هدفش این است که کمک‌تان کند همدیگر را شناخته و در نهایت تصمیم درستی برای رابطه‌تان بگیرید. همینطور کمک‌تان کند مهارت‌های لازم برای ساخت یک “ازدواج موفق” را آموزش ببینید. علاوه بر اینها به شما خواهد گفت که در این جلسات چه مراحلی طی می‌شود و در این مراحل، چه انتظاراتی از شما دارد و شما باید چه انتظاراتی از او داشته باشید.
بعد از این گفت‌وگوی بین زوج و مشاور پیش از ازدواج شروع می‌شود. در این گفت‌و‌گو مشاور سعی می‌کند بیشتر به موضوعات بنیادی و مهمی بپردازد که ممکن است نقش بسیار پررنگی در تعیین آینده این ازدواج ایفا کند. موضوعاتی مثل اینکه آیا واقعاً دو نفر از ویژگی‌های شخصیتی یا ظاهری هم خوش‌شان می‌آید، اینکه چه رابطه‌ای با خانواده هم دارند، اینکه آیا نگرانی خاصی در مورد یک رفتار از طرف مقابل در شما دیده می‌شود و اینکه اصلاً دو نفر تا چه حد آماده ورود به یک رابطه مشترک، از دست دادن یک‌سری مزایای زندگی مجردی و به دست آوردن یک‌سری فرصت‌ها در رابطه دو نفره هستند. البته این سؤالات نقش یک آشنایی ابتدایی را دارد و قطعاً در جلسات بعدی هر کدام از موضوعات به شکل عمیق‌تری بررسی خواهد شد.
یکی از مهم‌ترین بخش‌های جلسه مشاوره پیش از ازدواج، تست‌های روانشناسی است. در این مرحله مشاور به هر کدام از زوجین چند صفحه سؤال تستی می‌دهد. تعداد این سؤالات بیشتر از 300 عدد است. زوج و وظیفه دارند بعد از اتمام جلسه (احتمالا بعد از اتمام جلسه اول) این سؤالات و تست‌ها را پاسخ داده و در جلسه بعد جواب‌ها را همراه با خودشان بیاورند. نکته اینجاست که زوج باید تست‌ها را به دور از چشم دیگری پر کنند و به هیچ عنوان نباید یکی از زوجین جواب زوج دیگر بر سؤالات را ببیند یا از آنها باخبر شود.
در واقع جوابی که زوج به این سؤالات می‌دهند چیز‌های زیادی از زندگی و رفتار هر کدام به مشاوره خواهد گفت. از اینکه هر کدام‌شان چه سبک دلبستگی دارند تا اینکه در مدیریت هیجانات چقدر موفقند، دیدگاهشان به رابطه چیست و بسیاری از موضوعات پراهمیت دیگر. به طور خلاصه هدف از پر کردن این تست‌ها 3 چیز است:
یکی از نکات جالب دیگری که باید بدانید این است که صرفاً با پر کردن این تست‌ها توسط شما داستان تمام نمی‌شود. در واقع متخصص روانشناس برای بررسی و تحلیل پاسخ‌های شما و رسیدن به یک جواب مناسب ممکن است به اندازه 1 الی 3 جلسه مشاوره روی آنها زمان بگذارد!
به زبان دیگر، آنالیز این جواب‌ها یک کار تخصصی است و نیاز به دانش دارد. یکی از دلایلی که گفته می‌شود زوج نباید به جواب‌های یکدیگر نگاه کنند هم دقیقا این است که آنها احتمالاً قرار است بر اساس جواب‌هایی که مشاهده می‌کنند، قضاوت‌های غلطی در مورد یکدیگر داشته باشند. در حالی که ممکن است اصلاً هدف از عنوان شدن بعضی از پرسش‌ها، رسیدن به جوابی غیر از جوابی باشد که در برگه قابل مشاهده است!
اجازه بدهید از یک راز مهم در جلسات مشاوره پیش از ازدواج پرده بردارم. در واقع روانشناسان می‌دانند در بسیاری از مواقع افرادی که در مقابل‌شانند، احتمالاً دو جوانی هستند که هنوز گرم و سرد روزگار را نچشیده و به شدت به احساس عشقی که نسبت به هم دارند، اهمیت می‌دهند. بنابراین بسیاری از زوج‌ها حتی اگر روانشناس به آنها بگوید نیمرخ روانشناسی شما با یکدیگر تفاهم کمی داشته و به طور کلی ریسک ازدواج‌تان بالاست، باز هم تصمیم به ادامه دادن رابطه و ازدواج می‌گیرند!
به همین دلیل روانشناسان متعهد و افرادی که در حوزه کار‌ی‌شان تجربه زیادی دارند و البته تمامی متخصصان مجموعه POL یک نکته پراهمیت را لحاظ می‌کنند. اینکه طی جلسات مصاحبه علاوه بر مصاحبه کردن با دو نفر به مرور، یک‌سری مهارت‌های بسیار مهم را هم به آنها آموزش می‌دهند! در واقع در این جلسات مشاور سعی می‌کند تا حدودی مهارت‌هایی مثل حل تعارض، رفتارهای مخرب و… را به آنها آموزش بدهد تا حداقل اگر باز هم قرار به شکل‌گیری ازدواج شد، بتوانند کمی بهتر در عین اختلافات با یکدیگر سازگاری داشته باشند. همانطور که گفتم این آموزش در صورت صلاح‌دید، طی جلسات مصاحبه انجام می‌شود و اصولاً تا قبل از تفسیر تست‌ها و ارائه پاسخ توسط روانشناس جلسه اختصاصی برای آموزش در نظر گرفته نخواهد شد.
علاوه بر اینکه روانشناس با هر کدام از زوجین جلسه مصاحبه تک‌نفره خواهد داشت، ممکن است بعضی از متخصصان تشخیص دهند که برای شروع این ازدواج بهتر است از قبل جلساتی هم با خانواده آنها داشته باشد. البته اگر زوج موافق نباشند این جلسات شکل نمی‌گیرند.
در هر حال در جلسات مصاحبه تک‌نفره هر کدام از زوجین با خیال راحت‌تر و با توجه به فضای امن‌تر در مورد رابطه صحبت می‌کنند. مخصوصاً در این جلسات است که فرد می‌تواند به نگرانی‌هایش در مورد فرد مقابل اشاره کند. مثلاً اینکه احساس می‌کند طرف مقابل یک انسان وسواسی است و ممکن است این وسواس در آینده برایش مشکل‌ساز شود. یا اینکه تصور می‌کند همسر آینده‌اش تعصب مذهبی زیادی دارد و این موضوع می‌تواند ازدواج را به سمت شکست ببرد. این گفته‌ها باعث می‌شود روانشناس حین بررسی زوج از وجود اختلال روانی و رفتارهای مخرب، حساسیت بیشتری به خرج داده و همینطور موضوعات را در نظر نهایی‌اش لحاظ کند.
نکته مهم اینجاست که روانشناس همانطور که در ابتدای جلسه هم به شما می‌گوید، رازدارتان خواهد بود و قرار نیست مگر با توافق خودتان، چیزی از گفته‌های‌تان را با طرف مقابل به اشتراک بگذارد.
در نهایت یک جلسه دو نفره همراه با مشاوره روانشناس پیش از ازدواج برگزار می‌شود. در این جلسه مشاور به شما می‌گوید که به نظرش تا چه میزان نیمرخ‌های روانی شما به یکدیگر نزدیک است، چقدر ازدواج‌تان ریسک دارد و تا چه حد تفاهم دارید.
دقت کنید، به طور کلی هیچ روانشناسی مجاز نیست به طور مستقیم به شما بگوید آیا باید با هم ازدواج کنید یا نه. بلکه متخصص صرفاً به کمک یک‌سری اعداد و معیار‌ها به شما می‌فهماند چقدر ممکن است این ازدواج موفق بوده و چقدر احتمال دارد به شکست ختم شود و در نهایت تصمیم آخر را خود شما می‌گیرید.
بعد از این، در همین جلسه، مشاور بر اساس تصمیم‌تان، یک‌سری آموزش برای‌تان در نظر خواهد گرفت. اگر تصمیم این باشد که می‌خواهید با هم ازدواج کنید، بر اساس اطلاعاتی که تا الان از شما به دست آمده، بر اساس نقاطی که ریسک‌های رابطه شما بیشتر است، آموزش‌هایی را برای مدیریت کردن بهتر رابطه و ایجاد رابطه‌ای کیفی‌تر می‌دهد. اینها در واقع آموزش‌هایی هستند که برای هر زوجی مناسب است و حتی اگر تفاهم زیادی داشته باشید، نیازمند یادگیری آنها هستید.
در مقابل اگر انتخاب‌تان این باشد که رابطه را ادامه ندهید، مشاور پیش از ازدواج آموزش‌های دیگری را به شما پیشنهاد می‌کند که به بهبود شرایط روحی و همینطور روابط‌تان در آینده کمک خواهد کرد.
دقت کنید، به هیچ عنوان شرکت در این جلسات الزامی نیست و متخصص شما را مجبور به شرکت در آنها نمی‌کند. اما خب یادگیری مهارت‌های گفته‌شده تا حد بسیار بسیار زیادی هم احتمال شکست در ازدواج را پایین می‌آورد و هم احتمال موفقیت آن را بالا خواهد برد.
شاید الان این سؤال برای‌تان پیش آمده باشد که جواب نهایی متخصص مشاوره پیش از ازدواج بر چه اساسی ارائه شده؟ اصلاً او چه چیز‌هایی را سنجیده تا متوجه شود که بین شما دو نفر تفاهم وجود دارد یا نه؟
به طور کلی هدف روانشناس از جلسات مصاحبه و همینطور تست‌های روانشناسی رسیدن به یک نمره در عوامل پایین برای هر کدام از شماست. بعد از اینکه متخصص نمره هر کدام از شما را در این موارد بررسی کرد اقدام به مقایسه نمره دو نفرتان باهم می‌کند تا متوجه شود چقدر برای ازدواج آماده‌اید و چقدر با یکدیگر تفاهم دارید:
اینکه از نظر هر کدام نفر مقابل چقدر از لحاظ ظاهری برایش جذاب است. با توجه به “اهمیت بالای زیبایی در ازدواج”، ممکن است عدم وجود جذابیت ظاهری برای بعضی ارتباطات دردسرساز شود.
منظور از سلامت روان، عدم وجود اختلالاتی مثل اختلال افسردگی، دو قطبی و دیگر موارد است. با توجه به تاثیر منفی و بدی که این اختلالات روی رابطه می‌گذارند، اهمیت بسیار زیادی دارد که هیچ کدام از زوج، دچار اختلال روانشناسی نباشند.
اینکه دو نفر چقدر از لحاظ شخصیت با یکدیگر همخوانی دارند؟
در 5 سال گذشته در دنیای روانشناسی و ارتباطات اهمیت موضوعی به اسم “سبک دلبستگی” بسیار بیشتر شده. به طور خلاصه این نظریه می‌گوید ارتباط انسان‌ها در کودکی با مراقب‌شان (مادر یا…) روی ارتباط‌شان در بزرگسالی تأثیر زیادی خواهد داشت. به همین دلیل روانشناس باید سبک دلبستگی هر کدام از طرفین رابطه را بررسی کرده و ببیند که این موضوع قرار است چقدر روی رابطه آنها تاثیر بگذارد.
مدیریت هیجانات، توانایی و مهارت فرد در مدیریت کردن احساساتی مثل احساس خشم، غم یا حتی خوشحالی است. افرادی که توانایی کافی در این زمینه ندارند، قطعا در رابطه و حتی زندگی عادی خودشان به مشکل می‌خورند.
اینکه اولویت‌های شما و اولویت‌های طرف مقابل چیست؟ مثلاً اگر اولویت اول شما “ازدواج” بوده اما برای فرد مقابل رابطه و ازدواجش اولویت چهارم است، احتمالا این رابطه با مشکلات زیادی روبرو می‌شود.
اینکه از نظر شما یک زندگی استاندارد چیست؟ از نظر طرف مقابل چه تعریفی برای یک زندگی استاندار وجود دارد؟ زندگی در یک خانه با 300 متر زیربنا یا زندگی در یک خانه 50 متری یک خوابه؟ زندگی بدون فرزند یا خانه‌ای پر از فرزند قد و نیم‌قد؟
تمامی انسان‌های خواسته‌های متفاوتی دارند که بر اساس آن خواسته‌ها دست به رفتارها و اقدامات مختلف می‌زنند تا به چیزی که می‌خواهند دست پیدا کنند. ازدواج هم از این قضیه مستثنی نیست. در ازدواج هم طرفین خواسته‌های متفاوتی را دنبال می‌کنند و هر یک از زوجین به دنبال دست‌یابی به خواسته‌های مخصوص به خود است و به همین دلیل انتظارات متفاوتی هم از ازدواج دارد. بررسی کردن این خواسته‌ها و اولویت‌هایی که برای هر کدام از طرفین دارد، بسیار ضروری و مهم است.
وجود باورهای غلط در مورد ازدواج، باعث ایجاد انتظارات اشتباه در افراد می‌شود. پس مشاور پیش از ازدواج به بررسی این باورها و البته تغییر آنها می‌پردازد.
ارزش‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین چیز‌هایی است که در موضوع “تفاهم در ازدواج” در نظر گرفته می‌شود. به طور کلی عدم تفاهم در ارزش‌ها ممکن است باعث شود دو انسان چه در ازدواج و چه در دیگر روابط، با هم دائم به مشکل و تعارض بخورند.
خیلی‌ها تصور می‌کنند وقتی دو نفر وارد یک رابطه شوند، دیگر نباید هیچ مرزی بین‌شان کشیده شده باشد. اما اینطور نیست و هر رابطه سالمی نیازمند یک‌سری مرزها و حدهاست. بنابراین روانشناس به بررسی حد و مرزهای مورد انتظار هر کدام از زوج می‌پردازد و آنها را بررسی می‌کند.
تعریف‌های مختلفی از صمیمیت می‌توان ارائه داد، ولی به طور کلی بررسی اینکه چقدر زوجین با هم وقت می‌گذرانند، چقدر از این وقت‌گذرانی با هم لذت می‌برند، شیوه‌های وقت‌گذرانی‌شان با یکدیگر چقدر شبیه به هم است و… برخی نکاتی است که بر اساسش میزان صمیمیت بین دو نفر بررسی می‌شود.
ممکن است یک نفر در رابطه، نیاز به آزادی زیادی داشته اما طرف مقابل نیازش به آزادی بسیار پایین باشد. در چنین شرایطی خب قطعاً دو نفر با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند. چراکه یک نفر علاقه دارد دائم در کنار دیگری باشد و نفر دیگر می‌خواهد هر از گاهی زمانی را برای خودش و به دور از همسرش داشته باش. این مثال در مورد دیگر نیازها هم صدق می‌کند.
طول مدت زمان آشنایی، توالی ارتباطی که طرفین با هم دارند و میزان رضایت از این ارتباط، مواردی است که در کیفیت رابطه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
با توجه به اهمیت نیاز جنسی به عنوان تنها مسیر زوجین برای ارضای آن در زندگی مشترک پس از ازدواج، این مورد و تفاهم و باورهای دو نفر در موردش، توسط مشاور پیش از ازدواج بررسی می‌شود.
همانطور که در مقاله “تفاوت سنی در ازدواج” هم گفتم اختلاف سنی تا 6 الی 7 سال برای اغلب زن و شوهر‌ها به خودیِ خود مشکل‌ساز نیست. اما اختلاف سنی بیشتر می‌تواند ریسک شکست را کمی بالا ببرد.
وجود و یا عدم وجود اختلاف مذهبی در ازدواج یکی از نکات بسیار پراهمیت است. به همین دلیل روانشناس روی این موضوع حساسیت زیادی نشان می‌دهد.
بخشی از تمرکز مشاوره پیش از ازدواج در جهت بررسی میزان سازگاری خانواده‌های دو نفر با هم است. چراکه عملاً هر کدام از افراد نماینده خانواده خودشان هستند و اگر خانواده‌ها تفاوت زیادی داشته باشند احتمال دو نفر هم تفاوتشان زیاد خواهد بود.
در نهایت روانشناس بر اساس تمامی اینها یک نمره کلی به شما می‌دهد که احتمال موفقیت یا شکست‌تان در آن نهفته است. همانطور که گفتم در آخر شما هستید که تصمیم می‌گیرید آیا بر اساس این نمره ازدواج کنید یا نه.
یکی از نگرانی‌های رایج در مورد جلسات مشاوره پیش از ازدواج این است که آیا ممکن است یکی از طرفین یا هر دوی آنها برای اینکه به همدیگر برسند در جلسه اقدام به دروغ گفتن کرده و جواب‌های غلطی ارائه کنند؟ در مورد این سؤال دو نکته مهم وجود دارد:
اول از همه اینکه مشاوره پیش از ازدواج قبل از شروع جلسه به زوج می‌گوید که من دقیقاً مشابه به یک دندانپزشک هستم! اگر به دندانپزشک دندان اشتباهی را برای کشیدن نشان دهید او، آن دندان را می‌کشد و در نهایت کسی که ضرر می‌کند شما هستید. بنابراین اگر اقدام به ارائه جواب‌های غلط کنید قطعاً خودتان را فریب دهید نه من را. چراکه در نهایت این جلسات برای شما برگزار می‌شود و جوابی که من در آخر به شما می‌دهم قرار نیست در اختیار خانواده‌تان قرار بگیرد که بخواهید با تغییر جواب، آنها را گول بزنید. پس عاقلانه‌ترین انتخاب این است که حداقل اینجا صادق باشید و با توجه به اینکه اطلاعات از این جلسه و جمع سه نفره به بیرون درز نمی‌کند، هر طور که خواستید در مورد جلسات با دیگران صحبت کنید.
نکته دوم هم اینکه یک مشاور و روانشناس متخصص و تجربه‌دار می‌تواند تفاوت بین گفته و عمل را تشخیص بدهد. در واقع متخصصان با تجربه به خوبی بر اساس رفتاری که هر دو نفر دارند و البته جواب‌هایی که به تست‌ها می‌دهند تا حد زیادی متوجه می‌شوند که آیا عمل و گفته‌شان با هم یکی هست یا نه و در حال دروغ گفتن هستند.
یکی از پرتکرارترین سوالاتی که قبل از جلسات مشاوره پیش از ازدواج مطرح می‌شود، این است که آیا خودمان نمی‌توانیم میزان تفاهمی که بین‌مان هست را بررسی کنیم؟ حتما باید به این جلسات روانشناسی مراجعه کنیم؟ برای جواب دادن به این سوال کافی است نگاهی به آماری بیندازید که در ابتدای مقاله داده شد؛ یک‌سوم زوج‌ها در ایران طلاق می‌گیرند! به زبان دیگر بخش اعظمی از زوج‌ها در ابتدا تصور می‌کنند که با هم به اندازه کافی تفاهم دارند و همین موضوع به پاشنه آشیل رابطه‌شان تبدیل شده و آینده‌تان را دستخوش تغییرات می‌کند. همانطور که بالاتر هم مطالعه کردید در جلسات مشاوره قبل از ازدواج، روانشناس به مفاهیم بسیار تخصصی و عمیقی می‌پردازد که قطعا بررسی آنها توسط خودتان کار بسیار سخت و عملا نشدنی خواهد بود.
خلاصه: همانطور که گفته شد، طی جلسات مشاوره پیش از ازدواج، روانشناس در یک‌سری جلسه‌های مصاحبه فردی و زوجی و همینطور به کمک یک‌سری تست‌های روانشناسی، تلاش می‌کند به چند سؤال مهم جواب بدهد. اول از همه اینکه آیا این دو نفر برای ورود به یک رابطه جدی و ازدواج آمادگی دارند؟ در درجه دوم اینکه آیا آنها واقعاً در لایه‌های زیرین ذهن‌شان با هم تفاهم داشته و نیمرخ روانی یکسانی دارند یا نه؟ در نهایت هم اینکه این دو نفر باید برای ساخت یک ازدواج موفق چه مهارت‌هایی را بیاموزند. بعد از اتمام جلسات و قطعی شدن تصمیم زوج برای ازدواج کردن یا نکردن، در صورت نیاز مشاور به آنها مهارت‌هایی برای بهبود رابطه یا دیگر اهداف را آموزش می‌دهد.
خب به انتهای مقاله مشاوره پیش از ازدواج رسیدیم. در این مقاله فهمیدیم که مشاوره پیش از ازدواج چیست و چه مراحلی طی جلسات مشاوره طی می‌شود. در آخر اگر سؤال یا نظری در مورد این مقاله یا اصلا زندگی و رابطه خودتان دارید، در بخش نظارت آن را مطرح کنید تا متخصصان روانشناسی مجموعه POL به آنها جواب بدهند.
