قبل از شروع مقاله تفاوت ازدواج سنتی و ازدواج مدرن، اجازه بدهید با یک اصل مهم روانشناسی آشنا شویم: ((هیچ تصمیمی در دنیای ما انسانها خالی از مزیت یا خالی از عیب نیست؛ همه تصمیمها یکسری مزایا و معایب را کنار هم دارند!))
پس اینکه ازدواج سنتی انتخاب بهتری است یا ازدواج مدرن، جواب قطعی و مشخصی ندارد، چون ممکن است برای هر کسی، مزایای یکی از اینها، پررنگتر باشد و برای رسیدن به این مزایا، حاضر باشد معایبش را هم تحمل کند. خب با این پیشزمینه میتوانیم به سراغ ادامه مقاله برویم.
تفاوت ازدواج سنتی و مدرن چیست؟
اول از همه اجازه بدهید بفهمیم که اصلا ازدواج سنتی چیست و ازدواج مدرن چیست؟ با خواندن این 2 تعریف تا حد زیادی متوجه تفاوت این دو خواهیم شد.
ازدواج سنتی چیست؟
یکی از مهمترین خصلتهای ازدواج سنتی، پررنگتر بودن نقش خانوادهها در آن است! در گذشته، مثلا 60/70 سال پیش ازدواجهای سنتی به این شکل بودند که خانوادهها، با هم دیگر قراری گذاشته، با فرزندان هم آشنا شده و خودشان حتی بدون نیاز به مشورت با فرزندان بالغشان، قرار ازدواجشان را میگذاشتند. شاید حتی این خاطره را از پدربزرگ و مادربزرگ خودتان شنیده باشید که در شبِ عقد برای اولین بار همدیگر را مشاهده کردهاند!
در نسل بعد، یعنی حدود 20 الی 30 سال پیش کمی ازدواج سنتی نسبت به قبل شرایط بهتری پیدا کرد. در این ازدواجها، در عین اینکه هنوز خانوادهها نقش پررنگی داشتند، فرزندان هم این حق را داشتند که نظرشان را ابراز کنند. اما خب در هر حال میشود گفت باز هم تصمیمگیرنده نهایی خانواده بودند.
از بحث نحوه آشنایی که در ازدواج سنتی بگذریم، به سراغ جزئیات خود این رابطه میرویم. در ازدواجهای سنتی، اصولا مرد نقش پررنگتری در خانه دارد. مثلا:
- تصمیمات نهایی را مرد میگیرد،
- مرد به خانمش امر و نهی کرده و حتی او و تصمیماتش را کنترل میکند،
- این مرد است که بسیاری از قوانین خانه از جمله اصول تربیت فرزند را مشخص میکند،
- حقوقی مثل حق وکالت طلاق در دست مرد است،
- و… .
اما خب اینطور هم نیست که در ازدواج سنتی همه چیز به نفع آقا باشد، در واقع مردِ خانه در ازای حقوقی که دارد، وظایفی هم دارد. مثلا:
- تمام هزینههای خانه با مرد خانه است،
- این آقاست که باید بسیاری از مشکلات خانه را حل کند،
- آقا باید منزل و محل سکونت منزل را تهیه کند،
- آقا موظف به پرداخت مهریه به خانم است،
- و… .
نکته: البته که اینها قوانین و الزامات نیستند! صرفا در بسیاری از فرهنگها بیشتر پذیرفته شده.
ازدواج مدرن چیست؟
یکی از ویژگیها و تفاوتهای مدرن با ازدواج سنتی، نحوه آشنایی دختر و پسر است. نه الزاما اما در اغلب روابط مدرن، دختر و پسر بدون دخالت خانوادهها با یکدیگر آشنا شده و در صورتی که صلاح بدانند، تصمیم به ازدواج با یکدیگر میگیرند. جدای از نقش کمرنگ خانوادهها، میشود گفت مهمترین خصلت ازدواج مدرن در برابر بودن حق مرد و زن است، این دقیقا همان جایی است که خیلیها دچار سردرگمی میشوند!
ببینید، زمانی که میگوییم زن و مرد حق برابر دارند، یعنی دیگر قرار نیست بگوییم چون آقایان از نظر بدنی قویترند، وظایف بیشتری در تامین هزینههای خانه دارند. در عین حال قرار نیست بگوییم چون از گذشته آقایان تصمیمگیرنده بودند، اینجا هم قرار است تصمیمگیرنده نهایی آقا باشد. در واقع در ازدواج مدرن، همه حقوق و وظایف زن و مرد برابر است. پس:
- پرداخت هزینههای خانه هم بر عهده آقا و هم خانم و به شکل برابر است،
- آقا به تنهایی مسئول تامین محل سکونت نیست و هر دو باید برای رسیدن به این هدف تلاش کنند،
- آقا موظف به پرداخت مهریه به خانم نیست.
در ادامه دیگر از حقوقی که برای آقا در زندگی سنتی وجود داشت هم خبری نیست:
- آقا حق وکالت طلاق، خروج کشور خانم و… را در دست ندارد،
- آقا تصمیمگیرنده نهایی نیست و تصمیمات مشترک، به شکل مشترک گرفته میشوند،
- آقا حق تاثیرگذاری مستقیم و کنترل کردن خانم را ندارد،
- به اندازه خانم، آقا هم در انجام کارهای خانه، حتی ظرف شستن و غذا پختن وظیفه دارد،
- و… .
پس ازدواج مدرن یک ازدواج سرد و دلهرهآور است؟
شاید کمی متن بالا ترسناک باشد و حس کنید این ازدواج میتواند واقعا خطرناک به نظر برسد. اما اینطور نیست! در واقع زمانی که صحبت از حقوق برابر میکنیم دقیقا باید زن و مرد را در همه چیز برابر ببینیم. متاسفانه بسیاری از دختران امروز از طرفی میخواهند مزایای ازدواج سنتی را داشته باشند، یعنی آقا هزینههایشان را بپردازد، مسکن را تهیه کند و… و در عین حال مزایای ازدواج مدرن هم شامل حالشان شود.
یعنی آقا کاری به تصمیماتشان نداشته باشد، در کارهای خانه به شکل برابر کمکشان کند، حق وکالت طلاق را به آنها بدهد، مهریهشان را بپردازد و دیگر موارد. اما ازدواج مدرن تعریف مشخصی دارد و اینچنین چیزهایی در تعریف ازدواج مدرن نمیگنجد! (دقیقا همانطور که بعضی آقایان در ازدواج سنتی، هم انتظار دارند که تصمیمگیرنده باشند و هم اینکه خانم در هزینهها همکاری کاملی با آنها کند یا مثلا اینکه به خانم مهریه نپردازند.)
در ادامه و با مطالعه مزایا و معایب هر کدام از این ازدواجها، بهتر متوجه خواهید شد که ازدواج مدرن آنقدرها هم به نظر میرسد ترسناک نیست.
مزایا و معایب ازدواج سنتی
در ادامه به طور خلاصه مزایا و معایبی که ازدواجهای سنتی دارند را با هم بررسی میکنیم تا ببینیم با ورود به این رابطه، چه مزایایی شامل حالمان میشود.
مزایا
1_ چون خانوادهها دخالت بیشتری در این رابطه دارند، در بعضی مواقع تفاهم و سازگاری بیشتری در ازدواج وجود دارد. در واقع در اغلب مواقع خانواده آقا به سراغ خانوادهای میرود که با آنها سازگاری داشته باشد. همانطور که در مقاله “اختلاف خانوادگی” هم گفته شد، در هر حال فرزندان نماینده خانواده خودشان هستند و وجود سازگاری بیشتری بین خانوادهها، تا حدودی روی افزایش سازگاری آنها تاثیر مثبت دارد.
2_ ممکن است چون خانوادهها خودشان تصمیم گیرنده بودهاند، در مسائل مالی و تهیه مسکن به فرزندشان کمک کنند.
3_ چون اختلاف نظر خانوادهها با فرزندان کمتر است، احتمالا در مقابل ایجاد رابطه سنگاندازی نمیکنند.
معایب
1_ متاسفانه بسیاری از خانوادهها روی موضوع تفاهم در ازدواج حساسیتی نشان نداده و در برابر این موضوع سادهانگاری میکنند. یعنی مثلا اگر به آنها بگویید با ظاهر فرد مقابلتان مشکل دارید، میگویند این مسأله مهم نیست در حالی که واقعا اهمیت دارد. (مقاله اهمیت زیبایی در ازدواج را بخوانید.)
2_ با توجه به اینکه خانوادهها از ابتدا قدرت تصمیمگیری داشتهاند، ممکن است در رابطه شما هم دخالت کنند و اصولا دخالت سنتی خانوادهها تاثیر خوبی روی رابطه ندارد.
3_ ممکن است معیارهایی که خانواده برای انتخاب فرد مقابل در نظر گرفته، با معیارهای شما همخوانی نداشته باشد و این یعنی ایجاد انواع اختلافات در آینده.
4_ ممکن است کسی برای شما انتخاب شود که اصلا علاقهای به او نداشته باشید. (مقاله “آیا عشق بعد از ازدواج شکل میگیرد” را بخوانید.)
5_ ممکن است خانوادهها زمان کمی برای دوران نامزدی و عقد در نظر گرفته و اجازه ندهند که به خوبی با یکدیگر آشنا شوید.
6_ ممکن است با یک انسان بیمسئولیت و خجول ازدواج کنید! متاسفانه بعضی آقایان یا حتی خانمها از ابتدا هم موافق ازدواج با طرف مقابل نیستند، اما با بهانههایی مثل عدم توهین به خانواده از بیان مخالفت خودداری کرده و عملا وارد رابطهای میشوند که هیچ انگیزهای برای بهبود دادن و موفق کردنش ندارند. پس اینجا با یک انسان بیمسئولیت و حتی خجول رابطه برقرار کرده و قرار است حسابی به مشکل بخورید.
مزایا و معایب ازدواج مدرن
خب، اجازه بدهید به سراغ مزایا و معایب ازدواج مدرن رفته و ببینیم که این رابطهها چه تبعاتی برای ما به همراه دارند؟ همراه ما باشید.
مزایا
1_ در بسیاری از مواقع دو طرف میتوانند بدون نگرانی خاصی یک رابطه طولانی با هم داشته و به شناخت خوبی از یکدیگر برسند.
2_ زمان آشنایی زیاد به دو طرف امکان میدهد از علایق و سلایق هم باخبر شوند.
3_ ممکن است رابطه از روی علاقه قلبی شکل بگیرد.
4_ در ازدواج مدرن، نقشها و وظایف به خوبی مشخص شده و شاید بر سر این موضوع، اختلاف کمتری به وجود بیاید.
معایب
1_ ممکن است خانوادهها بر سر این رابطه سنگانداری کنند.
2_ ممکن است خانوادهها فرزندان را در این رابطه حمایت نکنند.
3_ متاسفانه بعضی ازدواجهای مدرن در سنین کم شکل میگیرد! ازدواج زودهنگام چه در رابطه سنتی و چه مدرن پیشنهاد نمیشود.
4_ سن پایین یا تجربه پایین طرفین ممکن است واقعا مشکلساز شود.
5_ در بسیاری از مواقع دو طرف به دلیل نداشتن تجربه، به معیارهای نهچندان قوی دل خوش میکنند. مثلا به مسائل مالی توجه نمیکنند. در حالی که همین مسائل در آینده روی رابطهشان تاثیر منفی میگذارد.
6_ دو طرف ممکن است دچار توهم عشق شوند در حالی که واقعا احساس قوی و قدرتمندی به هم ندارند.
7_ دو طرف ممکن است به دلیل وجود توهم عشق، دچار انکار شده و به جای رسیدن به یک شناخت منطقی و عاقلانه، دائم ویژگیهای رفتاری نامناسب همدیگر را انکار کرده و نبینند.
8_ شاید دو طرف دچار یک توهم شناخت از هم شوند. حتی ممکن است بدون توجه به نشانه های عدم تفاهم تصور کنند واقعا با هم تفاهم دارند.
9_ به دلیل سن یا تجربه پایین ممکن است رفتارهای مخرب رابطه را به طور مداوم بروز داده و عملا رابطه را به جای نامناسبی ببرند.
10_ با توجه به اینکه بعضی مواقع این روابط در فضای مجازی شکل میگیرد، ممکن است دو طرف یک نقاب بزرگ و غیر واقعی روی صورتشان زده و خودِ غیر واقعیشان را نشان بدهند.
ازدواج سنتی بهتر است یا ازدواج مدرن؟
هیچ جواب ثابتی به این سوال وجود ندارد. پس خیلی روی آن تمرکز نمیکنیم. اما یک نکته مهم را بدانید، یک ازدواج مدرن یا حتی سنتی، میتواند مرزهای متفاوتی از چیزی که بالاتر ذکر شد داشته باشد! در واقع یک “ازدواج موفق” با توافق دو نفر جلو میرود.
این یعنی ممکن است شما در یک ازدواج سنتی و بنابر توافق، به عنوان خانم رابطه بخشی از هزینههای خانه را هم متحمل شوید! در عین حال آقا با توجه به بلوغی که دارد، هیچ دخالتی در تصمیمهای شخصی شما نکند. همینطور ممکن است در ازدواج مدرن آقا به طور خودخواسته بگوید که دوست دارد بخش اعظم هزینههای منزل را متقبل شود. پس تصور نکنید مرزهای گفته شده بالا به طور الزامی نباید تکان بخورند.
چرا در ازدواجهای سنتی طلاق کمتر است؟
یکی از سوالاتی که همیشه وجود دارد، این است که خب اگر ازدواج مدرن اینهمه مزیت دارد، چرا نرخ طلاق در گذشته و در ازدواجهای سنتی کمتر بود؟ دقت کنید که این یک سوال پر از ابهام است! در واقع در گذشته چیزی که وجود داشت، این بود که زن و مرد صرفا به بودن در رابطه فکر میکردند و به دلیل تابو بودن طلاق، حتی در بدترین حالت هم تصمیم به طلاق نمیگرفتند. یعنی بسیاری از خانمها حاضر بودند حتی خیانتهای آقا، کتک خوردنها، اعتیاد و… او را هم تحمل کنند اما طلاق نگیرند. پس پایین بودن آمار طلاق به معنی موفقیتآمیز بودن خود این رابطهها نبوده است.
همه چیز نوع رابطه نیست!
قبل از تمام شدن مقاله یک نکته مهم را در نظر بگیرید. ببینید، ازدواج یک مسأله بسیار پیچیده است و نمیتوان صرفا بر اساس یک عامل، موفق یا غیر موفق بودنش را پیشبینی کرد. مثلا همانطور که در مقاله ازدواج با مرد مطلقه یا ازدواج با زن مطلقه هم گفتم، اینکه طرف مقابل شما در گذشته همسری داشته صرفا روی بخشی از رابطهتان تاثیر دارد و هنوز مسائل مختلف دیگر مثل میزان بلوغ هر دو نفر، تفاهم در استانداردها، ایدهآل و… هم به شدت روی آن تاثیر خواهند داشت.
بنابراین سنتی و مدرن بودن ازدواج هم یکی از چندین موردی است که روی رابطهتان تاثیر میگذارد و به تنهایی نمیتواند تعیین کند که این ازدواج موفق خواهد بود یا نه.
جلسات مشاوره را دریابید!
فرقی ندارد ازدواجتان سنتی است یا مدرن! در هر حال در جلسات مشاوره پیش از ازدواج، متخصص با کمک چند 100 سوال تستی و طی چندین جلسه، میزان سازگاری شما را بررسی میکند و با اعلام نتیجه به شما، کمکتان میکند یک تصمیم منطقیتر بگیرید.
خلاصه: ازدواج سنتی و ازدواج مدرن هر کدام یکسری مزایا و معایب خودشان را دارند. اما در درجه اول باید با نوع این رابطهها آشنا شویم تا به اسم ازدواج مدرن یا سنتی، یک سری خواستههای اضافه در ذهنمان ایجاد نکنیم. در ادامه هم باید به خوبی مزایا و معایب هر کدام را بدانیم تا احتمال و ریسک شکست را در آنها کاهش بدهیم.
کلام آخر
خب به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله با تفاوت ازدواج سنتی و ازدواج مدرن آشنا شدیم و فهمیدیم که هر کدام چه مزایا و معایبی دارند. در آخر اگر سوال و نظری دارید در بخش نظرات آن را مطرح کنید تا روانشناسان پل پاسخگویتان باشند.