علائم حمله پانیک به طور ناگهانی و بدون نشانه قبلی ظاهر میشوند. این علائم ممکن است در هر زمانی مثلا حین رانندگی، هنگام خواب، در خواب عمیق یا حتی در محیط کار پدیدار شوند. ممکن است مرتب و مکرر ظاهر شوند یا فقط در موقعیتهای خاص شخص را درگیر کند.
علائم حملات پانیک و اختلال هراس
به هر حال، حملات عصبی تنوع بسیار زیادی دارند اما در همه موارد در طی چند دقیقه به اوج خود میرسند. ممکن است احساس خستگی شدید کنید یا احساس کنید تمام انرژیتان تخلیه شده است. یکی از بارزترین عوارض بعد از حمله عصبی همین خستگی مفرط است. این عوارض پس از علائم زیر پدیدار میشوند:
- احساس ترس یا احساس وجود خطری در کمین شخص
- ترس از مرگ یا ترس از دست دادن کنترل
- تنگی نفس یا احساس خفگی در گلو
- لرزش یا لرزه در بدن
- عرق شدید
- گرگرفتگی
- حالت تهوع
- گرفتگی شکم
- درد قفسه سینه
- سردرد
- سرگیجه، سبکی سر یا غش کردن
- بیحسی یا حس سوزش
- احساس واقعینبودن یا تجزیه هویت
یکی از بدترین عوارض حمله پانیک، ترس عمیق و شدیدی است که فرد تجربه میکند. ممکن است این ترس به اندازهای باشد که شخص از برخی موقعیتهای خاص اجتناب کند.
علل حمله پانیک
علت اصلی حملات پانیک هنوز مشخص نیست اما این برخی فاکتورها روی افزایش احتمال ابتلا به این اختلال موثرند. برای مثال:
- ژنتیک
- استرس زیاد
- خلقوخوی حساس به استرس یا احساسات منفی
- تغییر در عملکرد مغز یا ساختار مغز
حملات عصبی ممکن است ناگهانی با بدون هشدار اولیه پدیدار شوند. با این حال، با گذر زمان، اغلب در موقعیتهای خاص پدیدار میشوند. برخی تحقیقات حاکی از آن است که واکنش عادی بدن هنگام مواجهه با ترس همچون واکنش بدن هنگام حمله پانیک است. برای مثال، اگر یک خرس بزرگ شما را دنبال کن، بدن شما به طور غریضی واکنش نشان میدهد. ضربان قلب و تنفس شما سریعتر شده و بدن در حالت آمادهباش قرار میگیرد. بسیاری از این حالتها عین حمله عصبی رخ داده و از عوارض بعد از حمله پانیک هم به حساب میآید. البته تفاوت حمله پانیک با قرار گرفتن در یک موقعیت خطرناک در این است که حین حمله پانیک، خطری شخص را تهدید نمیکند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر شخص علائم و آثار حملات پانیک را مشاهده کرد باید سریعا به اورژانس یا متخصص مراجعه کند. البته تجربه حمله عصبی خطرناک نیست و جان شخص را تهدید نمیکند اما احساس ناخوشایند، آزاردهنده و دردناکی دارد. از این روی مدیریت آنها به تنهایی و بدون آموزش دشوار است. اگر این علائم درمان نشوند قطعا شدت یافته و کنترل آنها سختتر میشود.
نشانههایی که فرد حین حمله عصبی تجربه میکند شبیه به دیگر بیماریهای جسمی یا روحی است. مثلا تپش قلب شدید در حمله پانیک شبیه به حمله عصبی است. پس اگر شخص علائمی را مشاهده کرد باید برای تشخیص قطعی با پزشک خود مشورت کند.
شروع جلسات درمان حمله پانیک
عوارض بعد از حمله پانیک تا چندین ساعت پس از اتمام آن باقی میمانند. به همین دلیل بهتر است نهایت کمک را از پزشک متخصص خود دریافت کنید. بدین منظور قبل از مراجعه به متخصص لیستی از سوالهای زیر آماده کنید:
- چه چیزی موجب حمله عصبی در من میشود؟ عوامل استرسزا یا محرک آن کدامند؟
- آیا نشانههای حمله عصبی به دلیل داروهایی است که مصرف میکنم؟ (داروهایی که در حال حاضر استفاده میکنید را به پزشک بگویید.)
- آیا نیاز به آزمایش یا تست تشخیصی دارم؟
- آیا لازم است با یک روانشناس یا متخصص بهداشت روان ملاقات کنم؟
- همین حالا چه قدمهایی برای کنترل و مدیریت علائم بردارم؟
- آیا حمله عصبی من به دلیل موقعیتی خاص است؟
- چه نوع روان درمانی توصیه میشود؟
- هر چند وقت یکبار نیاز به درمان دارم؟
- آیا گروهدرمانی یا شرکت در انجمنهای حمایتی گزینه مناسبی به حساب میآید؟
- ریسک یا عوارض استفاده از داروهای حمله پانیک چیست؟
- تا چه مدت باید به مصرف دارو ادامه دهم؟
- چقدر طول میکشد تا داروها روی من اثر کند؟
- برای پیشگیری از حمله عصبی چه کنم؟
- حین حمله عصبی چطور خونسردی خودم را حفظ کنم؟
- برای مراقبت از خودم چه کارهای انجام دهم؟
با داشتن چنین پرسشنامهای هنگام مراجعه به پزشک متخصص به درک بهتری از وضعیت خود میرسید. به خاطر داشته باشید که درمان حمله پانیک علاوه بر درمان تخصصی به خودمراقبتی و توجه به علائم نیز وابسته است.
عوارض بعد از حمله پانیک
حمله عصبی خطرناک نیست اما روی تمام ابعاد زندگی فرد تاثیر منفی دارد. اگر حمله پانیک یا اختلال حمله عصبی درمان نشود، برای سلامتی شخص عوارض زیادی به همراه میآورد. مثلا فرد در ترس مداوم از وقوع دوباره حمله زندگی میکند که طبعا به کیفیت زندگی شخص آسیب میزند. عوارض بعد از حمله پانیک و اختلال حمله عصبی عبارتند از:
- اضطراب اجتماعی
- فوبیا و هراس
- مشکل در محیط کار و تحصیل
- افسردگی
- عدم ثبات مالی
- افزایش ریسک خودکشی
- سومصرف مواد مخدر و الکل
عوارض بعد از حمله پانیک؛ وضعیت بدن پس از حمله عصبی
خماری بعد از حمله عصبی اصطلاحی است که برای بیان علائم و حالات فرد پس از حمله پانیک استفاده میشود. همانطور که گفتیم در هنگام حمله عصبی بدن در حالت آمادهباش و حالت مقابله با ترس قرار دارد. ترس، موجب ترشح هورمون آدرنالین در مغز میشود. این هورمون در حین پانیک در عرض چند دقیقه به اوج رسیده و پس از اتمام حمله عصبی با سرعت بسیار کمی کاهش مییابد. این وضعیت ممکن است تا چندین ساعت ادامه یابد و شخص احساس خستگی، کرختی و بیحسی کند.
عوارض بعد از حمله پانیک کدامند
این عوارض برای افراد مبتلا به اختلال حمله عصبی طولانیتر است. معمولا برای برخی افراد تا 24 ساعت بعد یا شاید چندین روز باقی میماند. علائم رایج حمله پانیک عبارتند از:
- خستگی یا بیحالی
- خوابآلودگی
- دردهای عضلانی
- درد در نواحی مختلف بدن
- درد در ناحیه فک و دهان
- تپش قلب یا ضربان قلب تند
- لرزش
- تعریق غیرعادی و زیاد
- احساس ناراحتی و آزاردهنده در قفسه سینه
- سرگیجه
- حالت تهوع یا معده درد
علائم فیزیکی حمله عصبی حدودا 20 دقیقه پس از حمله کمرنگ شده و از بین میروند. برخی دیگر از علائم تا چندین روز ادامه مییابند. احساس ترس یا درد قفسه سینه ممکن است تا چندین ساعت همراه فرد باشند. تنگی نفس احتمالا ادامهدار است. درد عضلانی هم بعد از تنش فیزیکی حین پانیک طبیعی است.
*نکته: در صورتی که عوارض بعد از حمله پانیک درمان نشوند مشکلاتی نظیر تضعیف سیستم ایمنی، سردرد و تنش عضلانی شدید را به همراه دارند.
نکاتی در خصوص مدیریت عوارض بعد از حمله پانیک
با وجود اینکه بهبود حال جسمی و روحیه بعد از حمله پنیک زمانبر است اما به راحتی ممکن است. در ادامه به چند نکته درباره مدیریت عوارض بعد از حمله پانیک اشاره خواهیم کرد. پس این نکات را به خاطر داشته باشید تا در صورت نیاز از آنها استفاده کنید:
- حالت فیزیکی خود را تغییر دهید. اگر بدن شما در حال نشان دادن واکنش جسمی است سعی کنید از لحاظ فیزیکی آرام باشید. برای این کار حالت فیزیکی خود را تغییر دهید. برای مثال اگر در حال راه رفتن یا در حالت ایستاده هستید چند دقیقهای یک جا بنشینید. اگر در حالت درازکش هستید بلند شده و در حالت نشسته به جایی تکیه دهید.
- محیط اطراف خود را تغییر دهید. اگر در اتاق خواب دچار حمله عصبی شدید، از خانه خارج شوید. اگر در حضور اشخاصی خاص دچار حمله پانیک میشوید سریعا محل را ترک کنید.
- با یکی از عزیزانتان صبحت کنید. هنگامی که ذهنتان در آشوب و شلوغی است بهترین کار صحبت کردن با شخصی مورداعتماد است. بیان کردن احساسات و به اشتراک گذاشتن آنچه که در حین حمله عصبی تجربه کردهاید، به بهبود حال شما کمک زیادی میکند. همچنین در هنگام صحبت کردن از تجربهها، میتوانید شناخت بهتری از محرکها پیدا کنید.
بهبود عواقب حملات پانیک با زندگی سالم
اضطراب و ترس تاثیرات زیادی روی بدن دارد. اگر با اضطراب دستوپنجه نرم میکنید سریعا کمک حرفهای بگیرید. اگر شما یا شخصی که میشناسید درگیر هرگونه اضطراب یا اختلال اضطرابی است به او کمک کرده و از او حمایت کنید. سبک زندگی سالم هم تاثیر بسزایی رو سلامت شخص دارد. پس اگر در حال تجربه کردن عوارض بعد از حمله پانیک هستید راهکارهای زیر را برای تقویت قوا جدی بگیرید:
- چیزی بخورید. اگرچه شرطی کردن خودتان با غذا و خوردن بعد از هر بار حمله عصبی توصیه نمیشود اما برای بهتر کردن حالتان و بهدست آوردن مجدد انرژی گزینه مناسبی است. هوس شکر و شیرینی بعد از حمله طبیعی است اما بهتر است سراغ خوراکیهای طبیعی شیرین مثل میوه بروید. حمله عصبی و اضطرابی انرژی بدن را تخلیه میکنند پس سعی کنید توجه بیشتری به تغذیهتان داشته باشید.
- کمی استراحت کنید یا بخوابید. خستگی مفرط از عوارض بعد از حمله پانیک است. بهتر است پس از اتمام آن برای به دست آوردن انرژی کمی استراحت کنید. حداقل نیم ساعت چرت بزنید تا انرژی درونی شما برگردد.
- ورزش کنید. یکی از علائمی که پس از حمله عصبی باقی میماند، بیقراری است. برای اینکه بدن سطح آدرنالین خون را به درستی تنظیم کند کمی تحرک و ورزش کنید. این کار همچنین به ترشح هورمون شادی (اندورفین) و کاهش استرس و بهبود خلق وخو کمک میکند.
عوامل خطر در حمله پانیک
علائم اختلال حمله عصبی معمولا در اواخر نوجوانی و اوایل بزرگسالی آغاز میشوند و بیشتر از زنان، مردان را تحت تاثیر قرار میدهند. برخی از فاکتورهای جسمی، روانشناختی، محیطی یا ژنتیکی روی ریسک ابتلا به اختلالات پانیک یا شدت آنها تاثیر دارند. این فاکتورها عبارتند از:
- سابقه حملات پنیک در خانواده یا ابتلا به اختلالات مرتبط با حمله عصبی
- استرس و تنش در زندگی به علت واقعهای بزرگ مثل مرگ عزیزان یا بیماری جدی یکی از بستگان
- واقعه یا تجربهای تلخ یا ضربه روحی مثل تجربه تعارض جنسی یا تصادف خطرناک
- تغییرات بزرگ در زندگی مثل بچهدار شدن، طلاق یا تغییر ناگهانی و بزرگ در محیط زندگی شخص
- سومصرف سیگار یا مصرف بسیار بالای کافئین
- تجربه تعارض جنسی یا فیزیکی در کودکی
کلام آخر
عوارض بعد از حمله پانیک تا چندین ساعت یا حتی یک روز پس از پایان حمله باقی میمانند. علاوه بر این عوارض فرد از وقوع مجدد آن هم ترس دارد. این ترس و نگرانی مداوم تاثیر زیادی روی روحیه شخص و سلامت کلی بدن او دارد.
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/panic-attacks/symptoms-causes/syc-20376021
https://www.medparkhospital.com/en-US/disease-and-treatment/panic- disorder
https://www.banyanmentalhealth.com/2021/11/09/panic-attack-hangover/
۶ پاسخ
سلام
غذاهای مضر برای حمله پانیک شامل چه چیزایی هست؟ من ۲ ساله که با حمله عصبی درگیرم. رژیم غذایی تأثیر داره واقعا؟
سلام امیر جان
به طور کلی غذاهایی که سطح استرس و اضطراب رو افزایش میدن برای پانیک هم مضر هستن. در مقالهی «غذاهای مضر برای حمله پانیک» بیشتر بهش پرداختیم.
سلام
تست تشخیص پانیک چی هست؟ آیا آزمایشی برای تشخیصش وجود داره؟
سلام لیلا جان
بله تستهایی برای تشخیصش وجود داره. اگر در تشخیص دچار مشکل هستید میتونید به فرد متخصص (روانشناس یا روانپزشک) مراجعه کنید.
سلام وقتتون بخیر
چه قرصی برای حمله پانیک خوبه؟
سلام لیلا جان
برای حمله پانیک داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب تجویز میشه. البته برای مصرف دارو حتما باید به پزشک مراجعه کنید.