رواندرمانی (درمان روانی یا درمان گفتاری) استفاده از روشهای روانشناسی با تعاملات درمانی منظم برای کمک به فرد در تغییر رفتارها یا غلبه بر علائم است. انواع مختلفی از رواندرمانی وجود دارد، اما در اصل، رابطه بین درمانگر و بیمار و اتحاد درمانی بسیار مهمی است. پروسه رواندرمانی یک رابطه دوجانبه است که بر کیفیت رابطه بین فرد و روانشناس استوار است. درمانگر با تکیه بر گفتگو، محیط آزادی را فراهم میکند که به شما اجازه میدهد با کسی که بیطرف، خنثی و غیر قضاوتکننده است، بهصورت آزاد صحبت کنید. در این مقاله راهنمای جامعی برای مراحل انجام رواندرمانی ارائه میدهیم تا با دید بهتری وارد اتاق درمان شوید.
مشاوره روانشناسی چیست و به چه روشهایی انجام میشود؟
مشاوره روانشناسی یک روش درمانی است که با صحبتکردن با یک روانشناس، روانپزشک یا یک متخصص سلامت روان انجام میشود. این نوع درمان همچنین با نامهای درمان گفتاری، مشاوره، درمان اجتماعی – روانی یا به طور ساده، رواندرمانی شناخته میشود.
در طول مشاوره روانشناسی، شما درباره مسائل و نگرانیهای خود و اینکه چگونه افکار، احساسات و رفتارهای شما بر خلقوخوی شما تأثیر میگذارد، میآموزید. رواندرمانی به شما کمک میکند تا بتوانید زندگی خود را کنترل کرده و با موقعیتهای چالشبرانگیز با استفاده از مهارتهای مقابله سالم پاسخ دهید.
روشهای مختلفی از مشاوره روانشناسی وجود دارد و نوع مناسب برای شما، بستگی به وضعیت شما دارد. بهعنوان مثال، درمان شناختی – رفتاری، درمان پذیرش و تعهد، درمان بازیابی زندگی و درمان دینامیک ناخودآگاه از جمله روشهای مختلف درمان هستند.
تفاوت رواندرمانی و مشاوره
رواندرمانی و مشاوره هر دو نوعی از درمان سلامت روان هستند، اما تفاوتهایی با یکدیگر دارند. رواندرمانی بیشتر بر مسائل طولانیمدت و رشد تمرکز دارد، در حالی که مشاوره در مسیر کمک به افراد برای حل مسائل فعلی خود قدم برمیدارد. رواندرمانی معمولاً یک فرایند عمیقتر و طولانیتر است که بر احساسات و تجارب گذشته فرد تمرکز دارد که میتواند منجر به رشد شخصی شود.
از طرف دیگر مشاوره، اغلب به درمان کوتاهمدت بر پایه گفتگو اطلاق میشود. این تمرکز بر کمک به فرد برای پیداکردن راهحلهای مناسب برای مسائل فعلی است. فرد میتواند از آن برای توسعه استراتژیها، اقدامات و رفتارهایی استفاده کند که میتوانند زندگی روزمره را قابل مدیریت و لذتبخشتر کنند. با این حال، در بسیاری از موارد هر دو نوع درمان کمک خواهند کرد و یک فرد همچنین ممکن است هر دو نوع را نیاز داشته باشد.
از لحاظ کاربرد، رواندرمانی و مشاوره نزدیک به هم هستند و ویژگیهای زیادی را به اشتراک میگذارند، اما تفاوتهایی نیز وجود دارد. در حالت عمومی، مشاوره برای مسائل خاص و شرایط، مانند اعتیاد یا غم، توصیه شده و طول چند هفته تا چندین ماه طول میکشد. در مقابل، رواندرمانی، به طور عامل به بررسی مسائل گذشته که ممکن است به مشکلات فعلی کمک کنند، اغلب بهصورت منظم یا قطع و وصل طی سالها انجام میشود.
نحوه انتخاب روش درمانی مناسب
انتخاب روش درمانی مناسب برای رواندرمانی میتواند یک فرایند دشوار باشد. اما با در نظر گرفتن نیازهای شخصی و مشورت با یک متخصص سلامت روان، میتوانید بهترین روش درمانی برای خود را پیدا کنید. بهتر است انتخاب روش درمانی را به متخصص بسپرید.
برای پیداکردن روش درمانی مناسب، ابتدا باید به نیازهای خود و هدفهای درمانی توجه کنید. برای مثال، اگر شما دچار اضطراب هستید، ممکن است درمان شناختی – رفتاری (CBT) برای شما مناسب باشد. این نوع درمان به شما کمک میکند تا الگوهای تفکر منفی را شناسایی کرده و آنها را با الگوهای تفکر مثبت جایگزین کنید.
همچنین، بسیار مهم است که با چندین رواندرمانگر صحبت کنید و با آنها مشورت کنید. هر رواندرمانگر سبک و روش خود را دارد و مهم است که شما با آنها احساس راحتی کنید. اگر شما با یک رواندرمانگر احساس راحتی نمیکنید، نباید از جستجو برای یافتن یک فرد دیگر دست بکشید.
مراحل انجام رواندرمانی
رواندرمانی میتواند یک فرایند پیچیده باشد و مراحل مختلفی دارد. فارغ از تفاوتهای روشهای درمانی متفاوت، مراحل اصلی رواندرمانی به این شکل است:
- ارزیابی: در این مرحله، رواندرمانگر با شما صحبت میکند تا نیازهای شما و هدفهای درمانی را بشناسد. این بخش از رواندرمانی، میتواند با کمک پرسشنامه و آزمونهای روانی سرعت بگیرید؛ ولی به طور میانگین دو الی پنج جلسه به طول خواهد انجامید.
- تعیین نوع درمان: بر اساس نتایج ارزیابی، رواندرمانگر نوع درمان مناسب برای شما را تعیین میکند. این بخش از مراحل رواندرمانی، وقتی از جلسه نمیگیرد و رواندرمانگر بر اساس اطلاعات بهترین روش را انتخاب میکند.
- روند درمان: در طول روند درمان، شما با رواندرمانگر خود جلسات منظم دارید. در این جلسات، شما به بحث درباره مسائل خود و کارکردن بر روی راهحلهای مناسب پرداخته و تکنیکهای جدید یاد میگیرید. روند درمان، بر اساس پروتکل مشخص درمانهای مختلف مشخص میشود و حداقل 10 جلسه زمان میبرد.
- پایان درمان: هنگامی که شما به هدفهای خود دستیافته و پیشرفت قابلتوجهی کردهاید، جلسات درمان شما به پایان میرسد. با این حال، ممکن است شما هنوز نیاز به پشتیبانی داشته باشید و جلسات پشتیبانی منظم داشته باشید. تعداد جلسات پشتیبانی یا جمعبندی، بر اساس نیازهای شما مشخص خواهد شد.
فرایند رواندرمانی چگونه آغاز میشود؟
فرایند رواندرمانی با جلسات ارزیابی آغاز میشود. در این جلسات، رواندرمانگر با شما درباره مشکلات و نگرانیهای شما صحبت میکند و سعی میکند تا نیازها و اهداف شما را شناسایی کند.
پس از ارزیابی، رواندرمانگر نوع درمان مناسب برای شما را تعیین میکند. در صورتی که نظر خاصی درباره روش درمان داشته باشید، یک جلسه برای بحثوبررسی روشهای درمان مختلف سپری میشود. در صورت نیاز، روانشناس ممکن است شما را به یک روانپزشک نیز ارجاع دهد تا برای کنترل نشانههای خود از داروهای مختلف بهره ببرید.
روند درمان چگونه است؟
روند درمان در درمانهای مختلف متفاوت است و بستگی به نوع درمان، نیازهای فردی و هدفهای درمانی دارد. با این حال، به طور کلی، روند درمان شامل جلسات منظم با یک رواندرمانگر است که در آن شما به بحث درباره مسائل خود پرداخته و تکنیکهای جدید یاد میگیرید.
در طول جلسات درمان، شما با رواندرمانگر خود صحبت میکنید و به بحث درباره احساسات، تجارب و رفتارهای خود پرداخته و تکنیکهای جدید برای کنترل و مدیریت چالشهای زندگی یاد میگیرید. هدف از این کار، افزایش تواناییهای هیجانی شما و واکنش بهتر نسبت به مشکلات است.
رواندرمانگر طی این جلسات میتواند تکالیف خانگی نیز به شما بدهد! این تکالیف شامل تمرین تکنیکهای مختلف مثل تنفس عمیق، کنترل تصورات، کنترل الگوهای منفی تفکر و کارهایی مثل یادداشتکردن خاطرات روزانه و وقت گذراندن با دوستان و خانواده باشد.
رواندرمانی معمولاً چند هفته تا چندین ماه طول میکشد، اما ممکن است بسته به نیازهای فردی، بیشتر یا کمتر باشد. هدف نهایی این است که به شما کمک کند تا با مشکلات خود مقابله کرده و زندگی خود را بهبود بخشید.
رواندرمانی چه مدت طول میکشد؟
مدتزمان رواندرمانی متغیر است و بستگی به نیازهای فردی و هدفهای درمانی دارد. در بعضی موارد، رواندرمانی میتواند چند هفته تا چندین ماه طول بکشد، اما در موارد دیگر ممکن است سالها طول بکشد.
رواندرمانی معمولاً با جلسات هفتگی یا دو هفته یکبار آغاز میشود و هر جلسه معمولاً 45 تا 60 دقیقه طول میکشد. با این حال، مدتزمان و تعداد جلسات ممکن است بسته به نیازهای فردی تغییر کند.
به طور کلی، هدف از رواندرمانی این است که به شما کمک کند تا با مشکلات خود مقابله کرده و زندگی خود را بهبود ببخشید؛ بنابراین، مدتزمان رواندرمانی بستگی به پیشرفت شما و رسیدن به هدفهای درمانی دارد.
نقش خانواده و دوستان در فرایند رواندرمانی
نقش خانواده، دوستان و اطرافیان در فرایند رواندرمانی بسیار حیاتی است. البته نباید فراموش کنیم که عامل اصلی در درمان شما هستید و تمامی عوامل خارجی، مثل روابط با اطرافیان میتواند یک تشدیدکننده باشد. خانواده، دوستان و اطرافیان نمیتوانند مستقیماً منجر به درمان یا جلوگیری از درمان شما شوند، اما میتواند مدت درمان را افزایش یا کاهش دهند.
بیشتر بخوانید:
اقداماتی برای کسب بهترین نتیجه از رواندرمانی
- انتخاب درمانگر مناسب: انتخاب یک درمانگر با تجربه و مهارت که با شما هماهنگی داشته باشد، میتواند بسیار مؤثر باشد. مطمئن شوید که درمانگر شما دارای مدرک و گواهینامههای لازم است و با روشهای درمانی که برای شما مناسب هستند آشناست.
- مشارکت فعال در جلسات درمانی: برای کسب بهترین نتیجه از رواندرمانی، مشارکت فعال در جلسات درمانی بسیار مهم است. سعی کنید تا بهصورت صادقانه و باز درباره احساسات، تجربیات و مشکلات خود صحبت کنید و به پیشنهادات و تمرینهای درمانگر خود عمل کنید.
- پیروی از پروتکل درمانی: پیروی از برنامه درمانی که توسط درمانگر شما تدوین شده، به شما کمک میکند تا بهترین نتیجه را از رواندرمانی کسب کنید. سعی کنید تا به جلسات درمانی خود حضور پیدا کنید و تمرینهای خانگی را به طور منظم انجام دهید.
- حمایت از خود: حمایت از خود یک بخش مهم از فرایند رواندرمانی است. سعی کنید تا به خود محبت کنید و به خود زمان بدهید تا بهبود یابید. همچنین میتوانید از فعالیتهای آرامشبخش مانند یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق استفاده کنید تا به خود کمک کنید.
پیداکردن رواندرمانگر مناسب
پیداکردن رواندرمانگر مناسب میتواند یک فرایند دشوار و خستهکننده باشد، اما با تحقیق و صبر میتوانید شخصی را پیدا کنید که به شما کمک کند. در ادامه نکاتی برای تسهیل در روند پیداکردن رواندرمانگر مناسب ارائه میشود.
- تحقیق: از اینترنت و منابع معتبر برای جستجوی درمانگران در نزدیکی شما استفاده کنید و درباره آنها تحقیق کنید. همچنین میتوانید از دوستان و خانواده خود بپرسید تا شاید آنها تجربهای داشته باشند و بتوانند به شما کمک کنند.
- بررسی مجوز: مطمئن شوید که رواندرمانگری که انتخاب میکنید دارای مجوزهای لازم است. این مجوزها نشان میدهند که رواندرمانگر دارای تحصیلات و آموزشهای لازم است و قادر به ارائه خدمات حرفهای است.
- ارتباط اولیه: قبل از اینکه تصمیم نهایی خود را بگیرید، سعی کنید با چند رواندرمانگر ارتباط بگیرید و با آنها صحبت کنید. این فرصتی برای شما فراهم میکند تا سؤالات خود را بپرسید و به یک احساس کلی درباره رواندرمانگر برسید.
- تجربه: اگر برای یک مسئله خاص به رواندرمانگر مراجعه میکنید، به دنبال شخصی باشید که در آن زمینه تجربه دارد. این میتواند به شما کمک کند تا بهترین نتایج را از جلسات درمانی خود بگیرید.
شما میتوانید با کمک مجموعه روانشناسی انلاین پل، درمانگران مختلف را پیدا کنید، نظر افراد مختلف درباره آن را بررسی کنید و به مدارک و مجوزهای آنها دسترسی داشته باشید.
جمعبندی؛ مراحل انجام رواندرمانی
رواندرمانی یک فرایند پیچیده و زمان بر است که نیازمند مشارکت و صبوری شما است. مدتزمان درمان با توجه به نوع درمان و نیازهای شما بسیار متغیر است؛ بنابراین بهترین توصیه این است که به درمانگر خود اعتماد کنید و انتظار معجزه نداشته باشید. پیشرفت واقعی و درمان بهمرورزمان اتفاق میافتد و همین که به سراغ درمان رفتید، مهمترین قدم در مسیر درمان بوده است.
منابع
Understanding psychotherapy and how it works