غذایی که می‌خوریم روی سلامت بدن و سلامت روح و روان ما تاثیر می‌گذارد. برخی غذاها باعث تحریک تولید هورمون‌های استرس در بدن شده و برخی دیگر سرشار از مواد مغذی هستند. غذاهای فرآوری‌شده، غذاهای آماده و نیمه آماده، خوراکی‌های پرشکر و الکل سطح اضطراب شما را بالا می‌برند. حمله پانیک از جمله مشکلاتی است که سطح اضطراب بدن را بالا می‌برد. با شناخت غذاهای مضر برای حمله پانیک قدم بزرگی در کنترل و مدیریت این حملات برمی‌دارید.
به دلیل اهمیت خودمدیریتی و توجه به روتین روزانه در کنترل حمله عصبی ما این مطلب را منحصراً به این موضوع اختصاص داده‌ایم. در ادامه اشاره‌ای کوتاه به بیماری پانیک و علائم آن، غذاهای نامفید برای حمله پانیک و همچنین عوارض و خطرات این خوراکی‌ها خواهیم داشت.
حمله پانیک چیست؟
حمله عصبی یا پانیک (به انگلیسی: Panic Attack) به معنای تجربه ناگهانی اضطراب و ترس شدید و عمیق است. این اضطراب به اندازه‌ای است که ضربان قلب، تعادل و حالت انقباضی انبساطی عضلات را تغییر می‌دهد. حمله پانیک به طور ناگهانی، مکرر و بدون زمان‌بندی خاصی اتفاق می افتد.
البته این بدان معنا نیست که شخص نمی‌تواند شرایط را مدیریت کند. حمله عصبی علل خاص و مشخصی دارد. با شناخت این علل می‌توان تا حد زیادی از بروز حملات پیشگیری کرد یا علائم را به اندازه چشمگیری کاهش داد.
حمله پانیک چه علتی دارد؟
- استرس شدید ناشی از مرگ یا بیماری جدی یکی از عزیزان
- تجربه ضربه روحی مثل تصادف بد یا آزار جنسی
- تغییرات بزرگ در زندگی مثل بچه‌دار شدن یا طلاق
- تغذیه نادرست به صورت طولانی مدت
- مصرف زیاد کافئین، دخانیات و مشروبات الکلی
بیماری پانیک چه علائمی دارد؟
این علائم خطرناک نیستند اما تجربه کردن آنها ترسناک است.علائم بیماری پانیک هم جسمی و هم روحی هستند. از جمله این علائم عبارتند از:
- لرزش بدن و اندام‌ها
- احساس سردرگمی و گیجی
- حالت تهوع
- ضربان قلب سریع و نامنظم
- خشکی دهان
- تنگی نفس
- سرگیجه
این علائم حسی مشابه حمله قلبی، فروپاشی یا حتی مرگ را تداعی می‌کنند. این نشانه‌ها حدودا 5 دقیقه تا 1 ساعت باقی می‌مانند.
غذاهای مضر برای حمله پانیک چگونه روی بدن تاثیر می‌گذارند؟
هورمون کورتیزول که در نتیجه خوردن غذاهای مضر برای حمله پانیک در مغز تولید می‌شود تاثیر مستقیم روی سطح اضطراب دارد. شاید شما هم بعد از خوردن غذاهای ناسالم یا یک دوره رژیم غذایی نادرست دچار علائم زیر شده باشید:
- دردهای شکمی
- خشونت یا تحریک‌پذیری
- حساسیت زیاد نسبت به انتقاد
- احساس ناخوشایند و راحت نبودن
- انتظار اتفاق بد یا اذیت‌کننده
- تفکر غیرمنظقی همه یا هیچ
- رفتارهای تکانشی
- دردهای عضلانی به خصوص در ناحیه شکم
- لکنت زبان یا دشواری در تکلم
- میل ناگهانی برای فرار از موقعیتی خاص
- احساس ترس و نگرانی
- فراموشی و ضعف در حافظه
اگر شما هم این علائم را تجربه کرده‌اید باید بدانید که این علائم نشانه‌های اضطراب هستند. حال که به اهمیت تغذیه در کنترل اضطراب پی بردید، نگاهی داشته باشیم به غذاهایی که سطح استرس و اضطراب را زیاد می‌کنند و شما را در معرض حمله عصبی قرار می‌دهند.
غذاهای مضر برای حمله پانیک
هر خوراکی که وارد بدنمان می‌کنیم در نهایت وارد اندام‌ها و سیستم گردش خون ما می‌شود و نتیجتاً روی بدن ما تاثیر می‌گذارد. هر نوشیدنی و غذایی که مصرف می‌کنیم روحیه، سطح استرس و دیگر جنبه‌های فیزیکی و روانی ما را تخت تاثیر قرار می‌دهد. این تاثیرات یا آنی و لحظه‌ای هستند یا در طولانی مدت مشخص میشوند. در ادامه به ده مورد از غذاهای بد برای حمله پانیک اشاره می‌کنیم:
۱. آبنبات
شکلات و آبنبات اولین خوراکی است که هنگام افت انرژی یا قند خون به سراغش می‌رویم. این خوراکی‌های نقلی همیشه در دسترس هستند و سطح انرژی بدن را بالا می‌برند. مشکل آنها این است که سرشار از شکر هستند و نتیجتا روی سطح استرس و اضطراب بدن تاثیر می‌گذارند. البته مصرف کم آبنبات مانعی دارد اما مصرف مکرر باعث عادت و میل به استفاده بیشتر می‌شود. آبنبات از جمله غذاهای مضر برای حمله پانیک است.
۲. کافئین
کافئین یک محرک به حساب می‌آید. قبل از اینکه مصرف قهوه تبدیل به یک عادت روزمره شود، در طول قرن‌ها برای افزایش ذهن‌آگاهی، هوشیاری و فعالیت ذهنی به کار می‌رفت. بسیاری از افراد، به خصوص کسانی که به کافئین و دیگر انواع محرک ها حساسیت نشان می‌دهند باید به میزان مصرف کافئین توجه کنند. کافئین ارتباط تنگاتنگی با سطح اضطراب دارد. انواع قهوه، نوشیدنی‌های گیاهی و برخی داروها سرشار از کافئین هستند.
۳. آبمیوه
شاید فکر کنید که آب سبزیجات و میوه‌ها مفید هستند. میوه کامل سرشار از فیبر است که به هضم غذاها در بدن کمک می‌کند. آبمیوه دارای مقادیر بسیار زیادی شکر است. پس بهتر است سراغ میوه کامل بروید. البته مقادیر شکر در آبمیوه زیاد نیست اما مصرف آن در کنار دیگر خوراکی‌های شیرین یا غذاهای فرآوری‌شده مضرات زیادی دارد.
۴. نوشیدنی‌های گازدار
در مصرف نوشیدنی‌های گازدار مثل نوشابه زیاده‌روی نکنید. شکر و افزودنی‌های نگهدارنده موجود در این نوشیدنی‌ها ریسک ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهند. از سوی دیگر شکر موجود در این نوشیدنی‌ها گرسنگی را افزایش داده و حس سیری را از بین می‌برند و نتیجتا هوس خوردن غذاهای شیرین و شکردار را در شما بیشتر می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
۵. انواع شیرین‌کننده‌های جایگزین شکر
آسپارتان یکی از جایگزین‌های شکر است. هنگامی که افراد به دنبال چیزی شیرین هستند و به دنبال محصولات بدون شکر هستند سراغ خوراکی‌هایی می‌روند که به جای قند و شکر دارای آسپارتان است. آسپارتان سطح کورتیزول بدن را افزایش می‌دهد و گوارش را کند می‌کند. این افزایش سطح کورتیزول باعث افزایش سطح اضطراب بدن می‌شود.
۶. غذاهای فرآوری‌شده
مصرف غذاهای فرآوری‌شده مثل گوشت، شیرینی‌جات و غذاهای بسته‌بندی شده ریسک بروز علائم اضطراب را افزایش می‌دهد. مصرف مکرر و طولانی مدت این نوع غذاها همچنین ریسک ابتلا به افسردگی و اضطراب را افزایش می‌دهد. غذاهای فرآوری‌شده و آماده در لیست غذاهای مضر برای حمله پانیک قرار دارند.
۷. نان سفید
نان سفید حاوی مقادیر بسیار زیادی شکر و فاقد فیبر است. به این ترتیب پس از خوردن نان سفید مثل لواش احساس پرانرژی بودن می‌کنید اما این انرژی سریعا تخلیه می‌شود. نان‌های فیبردار سرشار از غلات و گندم چنین نیستند. این معایب در افرادی که بدن نسبتا حساسی دارند به چه شکل است؟ این کاهش ناگهانی انرژی احساس اضطراب و حس ناخوشایندی به آنها می‌دهد.
۸. نوشیدنی‌های انرژی‌زا
نوشیدنی‌های انرژی‌زا سرشار از شکر و کافئین هستند. دلیل افزایش ناگهانی سطح انرژی بدن هم همین امر است. حال این سطح از انرژی سیستم عصبی برخی افراد را تحریک کرده و موجب اضطراب در شخض می‌شود. این موارد در نهایت منجر به دردهای شکمی، افزایش ضربان قلب، تعریق و دیگر علائم ناراحت‌کننده می‌شود. به طور کلی مصرف این نوشیدنی‌ها توصیه نمی‌شود و اعتیاد به آنها از نوشیدن مداوم قهوه مضرتر است.
۹. الکل
سومصرف الکل می‌تواند سلامت افراد را به خطر بیندازد. جالب است بدانید که متابولیسم الکل در بدن هر شخص متفاوت است. بدن برخی افراد تحمل مصرف الکل را ندارد و آنها را مضطرب می‌کند. سومصرف نوشیدنی‌های الکی هم مانند غذاهای مضر برای حمله پانیک آسیب‌زا هستند.
۱۰. افزدونی‌های خوراکی
افزودنی‌های خوراکی مثل مونوسدیم گلوتامات یا رنگ‌‌های خوراکی برای طعم‌دهی، رنگ‌دهی و خوش‌طعم کردن غذاها استفاده میشوند. بسیاری از افرادی که به به افزودنی‌ها حساسیت دارند پس از مصرف دچار سردرد، احساس اضطراب و ناراحتی در سیستم گوارش میشوند.
جایگزینی برای غذاهای مضر برای حمله پانیک
حال که با غذاهای بد برای حمله پانیک آشنا شدید، بهتر است بدانید چه خوردنی‌هایی را جایگزین کنید. اول از همه به خاطر داشته باشید که یک رژیم غذایی متعادل، متنوع و سرشار از کربوهیدارت، چربی سالم، پروتئین و مواد مغذی طراحی کنید. چند نمونه از این مواد غذایی عبارتند از:
- گوشت بوقلمون تازه و غذاهای حاوی تریپتوفان مثل تخم‌مرغ، شکلات تلخ، پنیر، آناناس و جو دو سر پرک.
- مغز آجیل مثل بادام که سرشار از ویتامین E و ثبیت‌کننده خلق‌وخو است.
- دانه چیا که منبعی سرشار از امگا 3 به حساب می‌آید.
- غذاهای سرشار از پروتئین مثل گوشت قرمز، ماهی و لبنیات گزینه‌هایی عالی هستند. خوردنی‌های حاوی مقاویر بالای آمینو اسید به انتقال‌دهنده‌های عصبی کمک کرده و خلق‌وخوی فرد را ارتقا می‌دهند.
- اسفناج و چغندر سوئیسی هر دو سرشار از منیزیم و جایگزین غذاهای مضر برای حمله پانیک هستند.
- توت‌هایی مثل شاه‌توت، توت فرنگی و همچنین گیلاس باعث کاهش سطح اضطراب بدن میشوند.
عوارض بعد از حمله پانیک
علائم حمله عصبی به سرعت، شدت می‌یابند و به کندی کمرنگ شده و از بین می‌روند. با این وجود، اگر از شدت علائم کاسته شود احتمالا تنش عضلانی، اضطراب و خستگی احساس می‌شود. اگر شخص مرتباً و به طور طولانی مدت دچار حمله عصبی شود، احتمالا دچار مشکلات زیر خواهد شد:
- تضعیف سیستم ایمنی
- تنش عضلانی مزمن
- سردرد
حمله پانیک در خواب
حمله عصبی در خواب بیشتر برای مبتلایان به اختلال حمله عصبی و کسانی که تجربه حملات پانیک دارند اتفاق می‌افتد. فرد حین تجربه این احساسات ناگهان از خواب پریده و دچار مشکل در تنفس، ضربان قلب تند و تعریق شدید می‌شود. درمان از طریق داروهای ضدافسردگی و رویکرد روان درمانی CBT میسر است. غذاهای مضر برای حمله پانیک ریسک اتفاق افتادن حمله عصبی در خواب را افزایش می‌دهند.
تفاوت بین حمله پانیک در خواب و وحشت شبانه چیست؟
وحشت‌های شبانه نوعی اختلال خواب به حساب می‌آیند. هر دو علائم یکسانی دارند و تفاوت آنها در هشیاری فرد است. فردی که دچار وحشت شبانه می‌شود از وجود آنها آگاه نیست؛ به عبارتی در حالت هشیاری قرار ندارد. فرد حتی ممکن است حرکت کند، فریاد بزند یا از تخت بیدار شود اما هیچ یک از این رفتارها آگاهانه نیست. شخص در واقع خواب است و نباید بیدار شود. پس از وحشت شبانه شخص مجددا به خواب عادی برمی‌گردد. پس از بیدارشدن حتی ممکن است چیزی به خاطر نیاورد. کودکان و بزرگسالان بیشتر این حالت را تجربه می‌کنند.
حمله عصبی در خواب، از سوی دیگر، فرد را از خواب بیدار می‌کند. شخص احساس ترس و دیگر علائم حمله پانیک را آگاهانه تجربه می‌کند. پس از بیداری برگشتن به خواب دشوار است. بیشتر نوجوانان و بزرگسالان این حالت را تجربه می‌کنند.
آیا بیماری پانیک خطرناک است؟
بیماری یا اختلال حمله عصبی نوعی مشکل جدی محسوب می‌شود. چون فرد مبتلا مدام از تجربه مجدد پانیک می‌ترسد و این ترس مانع از حضور او در اجتماع و انجام فعالیت‌های خاص می‌شود. آیا این بیماری از لحاظ پزشکی خطرناک است؟ باید بگوییم خیر. تجربه حمله عصبی وحشتناک و ناخوشایند است اما خطرناک نیست. اگر شخص به طور مکرر دچار حمله عصبی می‌شود و بعد از آن به مدت حداقل یک ماه از اتفاق افتادن مجدد آن می‌ترسد باید سریعا به یک متخصص مراجعه کند.
آیا باید جلوی حمله عصبی را گرفت؟ نباید اجازه دهید ترس از حمله عصبی شما را کنترل کند. حمله پانیک پس از چند دقیقه به اتمام می‌رسد و علائم آسیب‌زا نیستند.
کلام آخر
غذایی که ما می‌خوریم پس از طی کردن مراحل طولانی و پیچیده‌ای وارد سیستم گردش خون ما می‌شود. پس هر غذایی که می‌خوریم مستقیما روی ما تاثیر می‌گذارد. حال این تاثیر برای افرادی که دچار حمله عصبی هستند کمی متفاوت‌تر است. شناخت غذاهای مضر برای حمله پانیک و در نظر داشتن آن هنگام برنامه‌ریزی غذایی اهمیت زیادی دارد. به خاطر داشته باشید که اگر حملات عصبی یا اضطراب شدید را تجربه کرده‌اید باید با یک متخصص روانشناس در این خصوص صحبت کنید و هر چه سریع‌تر روند درمان را آغاز کنید.
foods that cause anxiety – choosing therapy
how to deal with panic attacks – nhsinform
