ازدواج به تنهایی پیچیدگی و دشواری‌های زیادی دارد و بیمار بودن یکی از زوجین، مشکلات و چالش‌های جدیدی وارد رابطه می‌کند. اختلالات خلقی مثل دوقطبی با پیچیدگی در تشخیص، درمان و بهبودی تاثیرات منفی زیادی بر ازدواج خواهند داشت. در این مقاله آسیب‌ها و چالش‌های ازدواج با بیمار دوقطبی را بررسی خواهیم کرد.
دوقطبی چیست و چه تاثیراتی بر زندگی دارد
دوقطبی یا Bipolar Disorder یک اختلال خلقی نسبتا شایع است که زنان و مردان را به میزان برابری درگیر می‌کند. بیماری دوقطبی معمولا با دو حالت خلقی شیدایی (مانیک) و افسردگی شناخته می‌شود. دوره شیدایی منجر به فعالیت‌های خطرناک و بدون فکر می‌شود و علاوه بر آن، فرد بیمار اعتماد به نفس کاذب زیادی در خود می‌بیند و کارهایی را شروع می‌کند که توانایی به اتمام رساندن آنها را ندارد. سپس طی 3 الی 6 ماه دوره افسردگی آغاز می‌شود. علائم افسردگی اساسی در بیماران دوقطبی مشابه علائم افسردگی اساسی است.
انواع دوقطبی
انواع مختلف دوقطبی شامل دو نوع؛ 1- دوقطبی با علائم مانیک، هیپومانیک و افسردگی اساسی 2- دوقطبی با علائم هیپومانیک و افسردگی اساسی می‌شود که نوع 1 ده نوع و نوع 2 پنج نوع افتراقی دارند.
بیشتر بخوانید:
برقراری رابطه با بیمار دوقطبی
برقراری هرگونه ارتباط با بیمار دوقطبی در دوره افسردگی تقریبا غیرممکن است. دوره افسردگی بیماران دوقطبی بسیار شدید است و میل زیادی به دوری از افراد، مخصوصا افراد غریبه یا جدید دارند. از طرف دیگر، بیماران در دوره مانیک یا هیپومانیک میل افراطی به آشنایی با افراد جدید دارند.
بیماران دوقطبی در دوره شیدایی علائم پارانویا (شکاکی)، هذیان یا اضطراب درونی شدید را تجربه می‌کنند که رابطه بلندمدت را برای آنها دشوار می‌کند. از طرف دیگر اکثر بیماران دوقطبی در دوره شیدایی میل بیشتری به مصرف مواد مخدر، رابطه جنسی کنترل نشده، رانندگی خطرناک یا تعهد به قراردادهای مالی سنگین را دارند.
در نهایت، می‌توان گفت صحبت جدی درباره ازدواج و تعهد برای این بیماران تقریبا غیرممکن است! اگر فرد مقابل شما درباره ازدواج و تعهد با شما صحبت می‌کند، شدت اختلال وی بسیار کم است یا تحت تاثیر دارودرمانی است. بهترین روش برای تصمیم‌گیری با ازدواج با بیمار دوقطبی مشورت با روانشناس یا روانپزشک وی است.
نکته: شدت کم یا تحت دارودرمانی بودن به معنای درمان کامل نیست. بسیاری از مبتلایان تحت تاثیر دوره شیدایی درمان را رها می‌کنند و علائم آنها شدت پیدا می‌کند.
علائم ورود به دوره شیدایی
اولین علائمی که هاکی از ورود بیمار دوقطبی به دوره شیدایی هستند، کاهش نیاز به خواب است. به طور میانگین بیماران دوقطبی در دوره شیدایی با سه ساعت خواب شبانه‌روزی احساس استراحت کامل دارند. پرحرفی و تحت‌فشار قرار دادن اطرافیان برای بیشتر حرف زدن نیز علامت دیگری است که می‌تواند نشانه ورود به دوره مانیک باشد.
به طور کلی افزایش مضاعف انرژی، تحریک‌پذیری و خودبزرگ بینی علائم اصلی دوره مانیک هستند. پرش افکار و عدم تمرکز و افزایش فعالیت‌های هدفمند علائم دیگری هستند که ورود به دوره مانیک را تایید می‌کنند.
ازدواج با بیمار دوقطبی به چالش‌های دوره شیدایی محدود نمی‌شود و در دوره افسردگی نیز نیاز مبرم به مراقبت وجود دارد.
علائم ورود به دوره افسردگی
کاهش لذت در انجام کارها، خلق افسرده در طول روز و احساس پوچی و ناراحتی عمیق، مهم‌ترین نشانه‌های ورود به دوره افسردگی در دوقطبی هستند. احساس گناه و افکار غیرقابل کنترل درباره مرگ علائم دیگری هستند که فرد را درگیر می‌کنند.
اختلال خواب در دوره افسردگی دوقطبی شامل نخوابیدن به صورت کامل یا خواب بسیار زیاد می‌شود که ناشی از داروهای مصرفی نیستند. احساس سراسیمگی و دودلی درباره تمامی موضوعات علائم دیگری هستند که ورود به دوره افسردگی را تایید می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
ازدواج با بیمار دوقطبی
ازدواج با بیمار دوقطبی با شدت بالا کاملا غیرممکن است! این موضوع به دلیل دشواری چالش‌ها یا خطرات ممکن نیست؛ بلکه شدت علائم در هر دوره مانیک و افسردگی به قدری شدید هستند که فرد به ازدواج فکر هم نمی‌کند! از طرف دیگر، اگر بیمار در دوره مانیک یا هیپومانیک میل به ازدواج پیدا کند، درمانگر فرد وظیفه دارد تا تصمیمات او را برایش شفاف‌تر سازد تا فرد توانایی تصمیم‌گیری صحیح بدون دخالت علائم بیماری خود را داشته باشد.
ازدواج با بیمار دوقطبی با علائم خفیف یا در حال درمان، تصمیمی است که باید طی مدت طولانی و با مشورت زوجین، با مشاور ازدواج و روانشناس متخصص فرد بیمار انجام شود. بیماران دوقطبی به غیر از دوره مانیک شدید، منع قانونی برای ازدواج یا تصمیم‌گیری‌های دیگر ندارند و تصمیم نهایی با زوجین خواهد بود.
زندگی با بیمار دوقطبی
بیماران دوقطبی در دوره مانیک نیاز به همراهی و دلسوزی بدون قضاوت دارند تا بتوانند این دوره خطرناک را به سلامت پشت سر بگذارند. در صورت شدت بالای شیدایی، ممکن است نیاز به برقراری برخی محدودیت‌ها برای بیمار باشد و بدبینی و عزت نفس کاذب بیمار در این دوره می‌تواند منجر به درگیری یا دلخوری شدید درباره محدودیت‌ها شود.
از طرف دیگر، طی دوره افسردگی نیاز به مراقبت و همراهی بیشتر می‌شود. افکار مرگ و خودکشی به همراه ناامیدی و عذاب وجدان با وجود یک همراه حمایت‌کننده می‌توانند قابل کنترل باشند. بی‌خوابی مفرط یا خواب بسیار زیاد در این دوره می‌تواند باعث به‌هم‌خوردن ریتم زندگی مشترک شود.
نکته: ازدواج با بیمار دوقطبی باید فقط به شرط ادامه و پیگیری درمان انجام شود.
کلام آخر
علائم و پیامدهای دوقطبی، ازدواج با بیمار دوقطبی را بسیار چالش برانگیز و دشوار خواهد کرد. با این وجود در صورتی که فرد تحت درمان باشد و تصمیم‌گیری وی درباره ازدواج تحت تاثیر داروهای مصرفی یا علائم بیماری نباشد، منع قانونی یا اخلاقی (به شرط اعلام وجود بیماری) در این باره وجود ندارد. همه افراد حق زندگی و ازدواج دارند و ازدواج با بیمار دوقطبی به شرط مشورت با متخصص سلامت روان می‌تواند شروع یک زندگی زیبا و عاشقانه باشد.
منابع:
Practical Tips When You’re Married to Someone With Bipolar Disorder
