اختلال پرخوری عصبی، یک اختلال روانشناختی است که می‌تواند تأثیرات جدی بر سلامت فرد داشته باشد. این اختلال که به طور عمده در نوجوانان و جوانان دیده می‌شود، می‌تواند منجر به افزایش وزن، اختلالات قلبی و حتی مرگ شود؛ بنابراین، درمان سریع پرخوری بسیار حیاتی است.
پرخوری عصبی چندین عامل مختلف دارد، معمولاً با فشارهای اجتماعی برای داشتن یک بدن “کامل”، استرس و اضطراب شروع می‌شود. با این حال، با درمان مناسب، فرد مبتلا می‌تواند به زندگی سالم و خوشحال خود بازگردد.
پرخوری عصبی و اختلال پرخوری عصبی
قبل از صحبت درباره درمان سریع پرخوری، بهتر است تفاوت پرخوری عصبی و اختلال پرخوری عصبی را بدانیم. پرخوری عصبی یک حالت غیرقابل‌کنترل از حمله عصبی بعد از یک رویداد ناگوار است که منجر به خوردن بیش از حد غذا، تا زمانی که فرد احساس ناراحتی عاطفی کند، می‌شود. از طرف دیگر، رفتار پرخوری می‌تواند یک تجربه طبیعی بعد از روزه یا رژیم سخت غذایی یا دوری از غذا برای مدت طولانی باشد. نکته مهم درباره پرخوری عصبی این است که فرد، گرسنه نیست یا حداقل میزان گرسنگی و میزان غذای مصرفی ارتباط مستقیمی با یکدیگر ندارند.
اختلال پرخوری عصبی، یا بولیمیا، یک اختلال خوردن است که در آن فرد مصرف مقادیر زیادی از غذا را تجربه می‌کند و سپس تلاش می‌کند تا از طریق روش‌های غیر سالم مانند استفراغ، مصرف داروهای لاغری یا ورزش شدید، جلوی افزایش وزن را بگیرد. پرخوری عصبی معمولاً در دوران نوجوانی یا جوانی شروع می‌شود و بیشتر در بین دختران و زنان جوان دیده می‌شود. با این حال، این اختلال می‌تواند در هر سن و جنسیت رخ دهد.
افراد مبتلا به اختلال پرخوری عصبی، معمولاً افزایش یا کاهش وزن شدیدی از خود نشان نمی‌دهند، اما عوارض بولیمیا می‌تواند تا جایی شدید شود که دندان‌های فرد به دلیل استفراغ بیش از حد و مواجهه با اسید معده کاملاً از بین بروند! خطر دیگری که در مبتلایان به بولیمیا در خانم‌ها وجود دارد، توقف چرخه قاعدگی آنها است که در نهایت منجر به بی‌نظمی هورمون‌ها و مشکلات مرتبط به آن می‌شود.
چگونه علائم پرخوری عصبی را تشخیص دهیم؟
حال که تفاوت رفتار پرخوری، پرخوری عصبی و اختلال پرخوری عصبی را می‌دانیم، می‌توانیم درباره علائم پرخوری عصبی و نشانه‌های آن صحبت کنیم. قبل از پرداختن به جزئیات به دو نکته بسیار مهم توجه داشته باشید: 1- افراد مبتلا معمولاً هرگونه نمود بیرونی از ناراحتی روانشناختی خود را پنهان می‌کنند، تا جایی که ممکن است نزدیک‌ترین فرد به شما، مبتلا باشد و آن را از شما مخفی نگه داشته باشد. 2- افراد مبتلا به پرخوری عصبی و اختلال پرخوری عصبی، کنترلی بر پرخوری خود ندارند. پس شرمنده کردن آنها با توضیح عوارض یا خطرات پرخوری، نه‌تنها فایده‌ای ندارد، بلکه می‌تواند میل درمان در آنها را از بین ببرد.
علائم مشترک در پرخوری عصبی و اختلال پرخوری عصبی
- خوردن مقادیر بسیار زیاد غذا
- عدم توانایی در کنترل خود حین غذاخوردن
- دوری از غذاخوردن در جمع
- ترس از افزایش وزن
- ناراحتی روانشناختی (اضطراب و احساس ناراحتی)
- علائم جسمی مانند خستگی مفرط و سرگیجه
علائم منحصر به اختلال پرخوری عصبی
- استفاده از روش‌های ناسالم برای کاهش وزن (داروهای مسهل، ورزش بیش از حد سنگین)
- کاهش شدید وزن در یک دوره کوتاه
- اهمیت‌دادن بیش از حد به کالری غذاها
- نگرانی مداوم درباره شکل بدن
- توقف چرخه قاعدگی در خانم‌ها
- پرخاشگری
اگر شما یا کسی که می‌شناسید هر گونه علامت یا نشانه‌ای از پرخوری عصبی دارید، بهتر است هرچه زودتر به متخصص مراجعه کنید.
پرخوری عصبی و سلامت
پرخوری عصبی می‌تواند تأثیرات جدی بر سلامت فیزیکی و روانی فرد داشته باشد. برخی از این عوارض عبارت‌اند از:
- عوارض جسمانی: پرخوری عصبی می‌تواند منجر به مشکلات گوارشی، اختلالات قلبی، تغییرات در وزن، خستگی مفرط و حتی مرگ شود.
- عوارض روانی: افراد مبتلا به پرخوری عصبی ممکن است احساس گناه، خجالت، ناامیدی و اضطراب را تجربه کنند. همچنین ممکن است دچار افسردگی یا اضطراب شوند.
- عوارض اجتماعی: پرخوری عصبی ممکن است منجر به کاهش عملکرد در محل کار یا مدرسه، دورشدن از دوستان و خانواده و کاهش کیفیت زندگی شود.
تشخیص پرخوری عصبی
علائم تشخیصی اختلال پرخوری عصبی، شامل علائم جسمانی، علائم روانشناختی و علائم رفتاری می‌شود. تشخیص پرخوری عصبی می‌تواند توسط پزشک یا روانپزشک انجام شود. درهرصورت، وجود تمامی علائم برای تشخیص گذاری ضروری است.
آزمایش خون معمولاً اولین مرحله در تشخیص اختلال پرخوری عصبی است. معاینه جسمی توسط پزشک مرحله بعدی است که شامل بررسی چرخه‌های قاعدگی، میزان واکنش‌پذیری بدن (زانو و مردمک چشم) می‌شود. در مرحله بعدی روانشناس یا روانپزشک باید مصاحبه‌ای با فرد داشته باشد. این مصاحبه می‌تواند با کمک پرسش‌نامه‌ها نیز انجام شود.
بعد از تأیید تشخیص در این مراحل، پزشک یا روانپزشک توصیه می‌کند تا فرد برای چند روز تحت نظارت یک متخصص قرار گیرد. این نظارت می‌تواند در بیمارستان یا حتی خانه فرد باشد. بعد از تأیید علائم رفتاری، تشخیص گذاری انجام و شدت اختلال مشخص می‌شود و بلافاصله درمان شروع می‌شود.
درمان سریع پرخوری عصبی
پرخوری عصبی، به‌عنوان یک عادت رفتاری ناسالم، در مدت‌زمان بسیار کوتاه و با روش‌های مبتنی بر رفتارگرایی، انجام می‌شود. این درمان شامل نظارت بر فرد، کنترل میزان مواد غذایی موجود در خانه و مواردی ازاین‌دست می‌شود.
بیشتر بخوانید:
درمان سریع اختلال پرخوری عصبی
اختلال پرخوری عصبی، به‌عنوان یک اختلال روانشناختی، درمان سریعی ندارد! اختلال پرخوری عصبی بخش‌های مختلفی از مغز و سلامت جسمانی را در مدت بسیار کوتاه تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و درمان آن معمولاً زمان بر است. با این وجود اسناد و آمار نشان می‌دهند درصد بسیار بالایی از مبتلایان درمان می‌شوند.
نقش روان درمانی در مقابله با پرخوری عصبی
روان درمانی به‌عنوان یک درمان مکمل در کنار رفتار درمانی می‌تواند برای مبتلایان به پرخوری عصبی مورد استفاده قرار گیرد. روان درمانی مخصوصاً برای بیمارانی که مشکلات مرتبط با افسردگی و اضطراب به پرخوری آنها ارتباط دارد، مفید است.
درمان‌های شناختی، بهینه‌ترین نوع درمان برای روان درمانی پرخوری عصبی هستند که پراستفاده‌ترین آنها، CBT یا روان درمانی رفتاری شناختی است.
خانواده درمانی یا درمان گروهی خانواده نیز در درمان این اختلال می‌تواند بسیار مفید باشد. افراد خانواده با درک بهتر و بیشتر نسبت به مشکل دلبند خود بهتر می‌توانند نسبت به آن واکنش دهند تا درمان سریع پرخوری امکان‌پذیر باشد.
بیشتر بخوانید:
دارو درمانی بولیمیا
بولیمیا یا اختلال پرخوری عصبی، معمولاً به دارو درمانی برای درمان کامل وابسته است. انواع مختلفی از داروها در دارو درمانی مبتلایان به بولیمیا مورد استفاده قرار می‌گیرد. این موضوع به دلیل پراکندگی دلایل و ریشه‌های آن است. داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد تشنج، داروهای ضد وسواس و داروهای آرام‌بخش رایج‌ترین داروها در درمان دارویی بولیمیا هستند.
با این حال، هر فرد متفاوت است و برنامه درمان مناسب، باید به‌صورت فردی طراحی شود. همچنین، همه داروها عوارض جانبی دارند و باید تحت‌نظر پزشک متخصص یا روانپزشک مصرف شوند.
جایگزین‌های سالم برای کنترل پرخوری عصبی
بسیاری از مبتلایان به پرخوری عصبی، بعد از درمان مدام نگران برگشتن به رفتار پرخوری خود هستند. جایگزین‌کردن عادات رفتاری مناسب می‌تواند تا حدود زیادی این نگرانی را برطرف کند.
- تغذیه مناسب: یادگیری چگونگی تغذیه سالم و متعادل می‌تواند به کنترل خوردن کمک کند. این ممکن است شامل یادگیری چگونگی تشخیص غذاهای سالم، تعادل بین پروتئین، کربوهیدرات و چربی‌ها و انتخاب غذاهای تازه و طبیعی باشد. استفاده از میوه و سبزیجات به‌عنوان خوراکی نیز منجر به کاهش پرخوری می‌شود.
- ورزش منظم: ورزش منظم می‌تواند به بهبود حالت روحی و کاهش استرس کمک کند که هر دو می‌توانند به کنترل خوردن کمک کنند.
- تکنیک‌های ذهن‌آگاهی: تکنیک‌های ذهن‌آگاهی مانند تمرکز بر تنفس و یوگا می‌توانند به فرد کمک کنند تا با استرس و احساسات منفی خود به طور سالم‌تر مقابله کند.
بیشتر بخوانید:
کلام آخر
رفتار پرخوری، پرخوری عصبی و اختلال پرخوری عصبی، هر سه شامل پرخوری هستند؛ اما ریشه و شکل واکنش به هرکدام باعث می‌شود تا سه مشکل کاملاً مستقل باشند. در این مقاله علائم و نشانه‌های پرخوری عصبی و بولیمیا را بررسی کردیم و درباره درمان آنها توضیحاتی دادیم. به یاد داشته باشید که هر چه زودتر برای درمان اقدام کنید، زودتر به نتیجه خواهید رسید.
منابع:
