علائم پرخوری عصبی

در دنیای پر از استرس و فشار امروز، اختلالات غذایی مانند پرخوری عصبی به یک مشکل رو به رشد تبدیل شده‌اند. این اختلالات غذایی نه‌تنها بر سلامت بدنی فرد تأثیر می‌گذارند، بلکه روان و زندگی روزمره فرد را نیز تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. در این مقاله، قصد داریم علائم پرخوری عصبی را بررسی کنیم و به مبانی زیستی و روانشناختی آن بپردازیم.

 پرخوری عصبی چیست؟

پرخوری عصبی یک اختلال غذایی جدی است که در آن فرد به طور مکرر مقادیر زیادی غذا مصرف می‌کند و احساس می‌کند نمی‌تواند خودداری کند. این اختلال شامل مصرف مقادیر زیادی غذا در یک دوره زمان کوتاه تا حدی که فرد احساس ناراحتی کند است. برخلاف بولیمیا، پس از یک دوره پرخوری، فرد به طور منظم برای جبران کالری‌های اضافی که مصرف کرده با استفراغ، استفاده از مسهل‌ها یا ورزش بیش از حد جبران نمی‌کند.

افراد مبتلا به اختلال پرخوری عصبی، حتماً اضافه‌وزن یا کمبود طبیعی وزن ندارند. در مقابل، افراد مبتلا به پرخوری عصبی معمولاً این وضعیت تغذیه خود را از دیگران مخفی می‌کنند و حتی ممکن است نزدیک‌ترین افراد به آنها از این موضوع بی‌خبر باشند.

علائم پرخوری عصبی

پرخوری عصبی معمولاً در حمله‌ها رخ می‌دهد. به این معنا که رفتار پرخوری عصبی به‌صورت یک حمله روانشناختی روی می‌دهد. این حمله معمولاً در نتیجه یا واکنش یک ناکامی یا چالش در زندگی رخ می‌دهد. پرخوری بعد از یک دوره دوری از غذا مثل رژیم غذایی یا روزه‌گرفتن، شامل علائم پرخوری عصبی نیست. بلکه فرد مبتلا به پرخوری عصبی معمولاً حتی احساس گرسنگی نمی‌کند و افراط در مصرف غذا به دلیل گرسنگی نیست.

نکته مهم دیگر درباره علائم پرخوری عصبی، عدم کنترل فرد بر شروع یا پایان حمله پرخوری عصبی است. به‌طوری‌که فرد برای دوری از پرخوری، ممکن است از غذا دوری کند و بعد ساعت‌ها گرسنگی کشیدن، برای رفع این نیاز به سمت غذا می‌رود و بعد از شروع، توانایی پایان‌ دادن به غذا خوردن را ندارد.

پرخوری عصبی از دیدگاه روانشناختی

از دیدگاه روانشناختی، پرخوری عصبی با بسیاری از مشکلات روانی همراه است. بسیاری از افراد مبتلا به پرخوری عصبی گزارش داده‌اند که نسبت به خود و توانایی‌ها و دستاوردهای خود نگران هستند. بسیاری از افراد با پرخوری عصبی تاریخچه رژیم‌های غذایی سخت دارند. رژیم غذایی یا محدودکردن کالری در طول روز ممکن است تمایل به پرخوری را تحریک کند، به‌خصوص اگر نشانه‌های افسردگی وجود داشته باشد.

پژوهش‌ها نشان داده‌اند که رفتارهای اختلال غذایی، مانند پرخوری، فرایند پاسخ به پاداش مغز و مدار کنترل مصرف غذا را تغییر می‌دهد که ممکن است این رفتارها را تقویت کند. علاوه بر این، بسیاری از افرادی که به پرخوری عصبی مبتلا هستند، علائم اختلالات اضطرابی و افسردگی را نشان می‌دهند.

علت پرخوری عصبی چیست؟

علل دقیق پرخوری عصبی هنوز شناخته شده نیست. با این حال، تحقیقات نشان داده‌اند که چندین عامل ممکن است در بروز این اختلال نقش داشته باشند:

• ژنتیک: ژنتیک ممکن است نقش مهمی در پرخوری عصبی داشته باشد. افراد با سابقه خانوادگی پرخوری عصبی (و اختلالات اضطرابی، وسواسی جبری یا افسردگی) خطر بالاتری برای ابتلا به این بیماری دارند.
• عوامل بیولوژیک: تغییرات در مغز و هورمون‌های بدن ممکن است به پرخوری عصبی منجر شوند.
• روانشناختی: افسردگی، اضطراب و استرس ممکن است به پرخوری عصبی منجر شوند.
• روزه‌گرفتن یا رژیم غذایی سخت: رژیم‌های غذایی سخت و گرسنگی ممکن است به حملات پرخوری منجر شوند.
• رویدادهای تأثیرگذار: رویدادهای تأثیرگذار زندگی، مانند سوءاستفاده جسمانی یا جدایی، ممکن است به پرخوری عصبی منجر شوند.

پرخوری عصبی از منظر فروید

زیگموند فروید، پدر روانکاوی، نظراتی در مورد اختلالات غذایی داشت. فروید اختلالات غذایی را به “ملانکولی” در مواجهه با جنسیت ناکامل مرتبط کرد. او معتقد بود که “کاهش اشتها، کاهش لیبیدو است”. به عبارت دیگر، فروید باور داشت که اختلالات غذایی نشان‌ دهنده‌ی یک نارضایتی هستند.

فروید اختلالات غذایی را به‌ عنوان یک مکانیزم هیستری تعریف کرد. به‌عنوان مثال، یکی از بیماران فروید، “امی فون ان.”، دچار این اختلال بود. با این حال، باید توجه داشت که نظرات فروید در مورد پرخوری عصبی بر پایه‌ی تئوری‌های خودش بود و ممکن است با دیدگاه‌های مدرن روان‌شناسی یا روان‌پزشکی همخوانی نداشته باشد.

بیشتر بخوانید:

• برای درمان پرخوری چه بخوریم
• پرخوری عصبی چیست؟
• کاهش استرس در کوتاه‌ترین زمان ممکن

پرخوری عصبی و وسواس فکری

وسواس فکری یک اختلال با افکار تکرارشونده (وسواس‌گونه) و رفتارهای تکرارشونده (جبری) تعریف می‌شود. تحقیقات نشان داده‌اند که حدود دو سوم افراد مبتلا به اختلالات غذایی یک اختلال اضطرابی هم‌زمان دارند. در این‌ بین، یکی از شایع‌ترین اختلالات وسواس فکری یا OCD است.

افراد مبتلا به پرخوری عصبی ممکن است نشانه‌های مشابهی نسبت به OCD داشته باشند. به‌عنوان مثال، افراد مبتلا به پرخوری عصبی ممکن است در مورد غذا، وزن بدن و تصویر بدن خود فکر تکرارشونده داشته باشند. آن‌ها همچنین ممکن است رفتارهای آئین گونه مانند بررسی بدن و وزن‌کردن مکرر را اجرا کنند.

روش‌های درمان پرخوری عصبی

درمان قالب برای پرخوری عصبی، درمان‌های بر پایه رفتاردرمانی هستند. در صورتی که ارتباط مستقیمی بین رفتار پرخوری عصبی و احساسات منفی وجود داشته باشد، درمان شناختی نیز توصیه می‌شود. دارودرمانی، فقط در مواقع خاص مثلاً هم‌زمانی اختلال پرخوری عصبی با اختلالات وسواسی جبری تجویز می‌شود.

بیشتر بخوانید:

• آیا روان درمانی موثر است؟
• انواع روان درمانی

کلام آخر

پرخوری عصبی، چه به‌عنوان یک اختلال روانشناختی چه به‌ عنوان یک رفتار مخرب، آسیب‌های زیادی برای سلامت جسم و روان ما دارد. شناختن علائم و نشانه‌های آن و افتراق از دیگر مشکلات مشابه، به ما کمک می‌کند تا زودتر و بهتر با آن مقابله کنیم و سلامت خود را به دست بیاوریم.

منابع:

Binge-eating disorder – Symptoms and causes – Mayo Clinic.

Overview – Binge eating disorder – NHS.