در مورد اختلاف تحصیلی در ازدواج تا الان چند تحقیق انجام شده. مثلا بر اساس تحقیقاتی که سایت springer نقل‌شان کرده، اختلاف و شکاف تحصیلی کم‌تر میان زوجین، ممکن است باعث افزایش شانس موفقیت آنها شود. همینطور sciencedaily می‌گوید در گذشته زنانی که تحصیلات بیشتری از شوهرشان داشتند، بیشتر در معرض طلاق بودند اما بر اساس تحقیقاتی که حوالی سال 2014 انجام شده، فهمیده‌اند که دیگر اینطور نیست.
اینجا 2 نکته مهم وجود دارد، اولا اینکه اغلب تحقیقات انجام شده پیرامون این موضوع، با محدودیت‌های مختلفی روبرو بوده و دوم اینکه همه آنها در خارج از کشور ما انجام شده! بنابراین نمی‌توانیم به راحتی به آنها استناد کرده و نتیجه‌گیری کنیم. راهکار چیست؟ به نظر من بهتر است موضوع را از نگاه روانشناسی بررسی کنیم! پس به سراغ متخصصان مجموعه POL میروم تا یک مطلب پربار برای‌تان بنویسم.
اختلاف تحصیلی در ازدواج
ببینید دوستان زمانی که شما به یک روانشناس مراجعه کنید و بگویید که با با همسر آینده‌تان شکاف تحصیلی زیادی دارید، اینطور نیست که روانشناس به شما پیشنهاد بدهد از این ازدواج صرف نظر کنید. در واقع روانشناسی، ازدواج با اختلاف تحصیلی زیاد را منع نمی‌کند چرا که تحصیل و اختلاف تحصیلی به عنوان یک فاکتور تعیین‌کننده در معیارهای ازدواج در نظر گرفته نمیشود. این در حالی است که احتمالاً اگر از اختلاف فرهنگی در ازدواج یا داشتن اختلاف مذهبی بگویید، روانشناس حساسیت بسیار زیادی نشان می‌دهد! چون به خوبی می‌داند ممکن است باورهای مذهبی یا فرهنگ متفاوت در آینده دردسرهای بسیار زیادی برای شما به وجود بیاورد.
- بیشتر بخوانید: اختلاف سنی در ازدواج
- بیشتر بخوانید: اختلاف فرهنگی در ازدواج
- بیشتر بخوانید: اختلاف سطح مالی در ازدواج
اما در عین حال نکته دیگری هم وجود دارد و آن اینکه به طور کلی امکان دارد فردی که سطح تحصیلات بیشتر یا کم‌تری از شما دارد، در نگرش، شیوه تعامل، جهان‌بینی و… متفاوت باشد. بنابراین نکته اینجاست که در جلسات مشاوره پیش از ازدواج قطعاً وقتی روانشناس متوجه اختلاف تحصیلی شود به یک‌سری از عوامل که ممکن است در چنین ازدواجی مشکل‌ساز شوند توجه بیشتری نشان می‌دهد.
ازدواج با اختلاف تحصیلی چه ریسک‌هایی دارد؟
زمانی که صحبت از ریسک می‌شود، در واقع منظور این است که هیچ چیز قطعی نیست. یعنی تمامی مواردی که در ادامه آنها را به شما توضیح می‌دهم صرفاً احتمالات هستند. پس فقط باید آنها را در نظر بگیرید. یعنی ببینید آیا در رابطه‌تان این ها وجود دارند؟ اگر بله، پس بیشتر مراقب باشید. (نه اینکه الزاماً بر اساس مواردی که گفته می‌شود تصمیم قطعی بگیرید.)
1_ اختلاف مذهبی
با اینکه خیلی رایج نیست ولی خب در بعضی از مواقع ممکن است فردی که به دانشگاه رفته، دارای اعتقادات مذهبی کم‌تر یا حتی بیشتر (بسته به رشته و دانشگاه) نسبت به فردی که تحصیلات کم‌تری داشته است، باشد. اگر متوجه این موضوع شدید بدانید که باید حتماً در جلسات مشاوره پیش از ازدواج آن را مطرح کنید تا روانشناس مسئله را بررسی کرده و تشخیص دهد که چقدر ممکن است بر اساس آن به مشکل بخورید.
2_ مشکل در ارتباطات
بعضی مواقع دو نفری که قصد دارند در عین اختلاف تحصیلی باهم ازدواج کنند از نظر مهارت‌های ارتباطی باهم تفاوت‌های زیادی دارند. چون در بسیاری از مواقع افرادی که به دانشگاه می‌روند به دلیل داشتن ارتباطات مختلف و جلسات ارائه، مهارت فن بیان و حتی برقراری ارتباط را بهتر آموخته‌اند. در چنین شرایطی ممکن است فرد تحصیل‌کرده به دلیل عدم وجود مهارت‌های ارتباطی در طرف مقابل کمی سرخورده شود.
3_ افزایش سوء‌تفاهم‌ها
یکی دیگر از ریسک‌های چنین ازدواجی به وجود آمدن سوء‌تفاهم‌هاست! مثلاً ممکن است فردی که تحصیلات کم‌تری دارد به دلیل اعتماد به نفس پایین دائم به این موضوع فکر کند که طرف مقابل سعی دارد از تحصیلات بیشتر استفاده کرده و جایگاه او را در ارتباط نادیده بگیرد.
4_ اختلاف نظر بر سر مسائل مختلف
این احتمال هم وجود دارد فردی که به دانشگاه نرفته و ارزش زیادی برای تحصیلات آکادمیک قائل نیست، ترجیح بدهد در برخورد با مسائل و مشکلات به‌شکل تجربی برخورد کند. مثلاً برای تربیت فرزند به جای توجه به گفته روانشناسان به سراغ تجربه خودش و خانواده‌اش رفته و به‌شکل نادرستی سعی در اصلاح رفتار فرزندش کند.
در این شرایط فرد تحصیل‌کرده در رابطه با او به اختلاف نظر خورده و این اختلاف نظر می‌تواند مشکل‌ساز شود. البته بدانید که به طور کلی در یک “ازدواج ایده آل” هم اختلاف نظر‌های زیادی وجود دارد و موضوع مهم این است که دو طرف بتوانند با کمک گرفتن از مهارت حل تعارض، بر سر اختلافات‌ها توافق کنند.
پس اختلاف تحصیلی در ازدواج خطرناک است؟
نه اصلاً اینطور نیست! همانطور که بالاتر هم گفتم این‌ها صرفاً ریسک‌های احتمالی هستند و با وجود اختلاف تحصیلی هم میتوان زندگی موفقی ساخت. پس تحصیل فاکتور تعیین‌کننده شکست یا موفقیت ازدواج نیست. اما در عین حال باید مراقب آن باشید و در موردش ساده‌انگاری نکنید.
در واقع همان طور که دکتر علی صاحبی هم می‌گوید: ((ازدواج خوب یافتنی نیست، بلکه ساختنی است.)) بنابراین مهم‌تر از تحصیلات این است که هرکدام از طرفین رابطه چقدر انعطاف‌پذیری از خودشان نشان بدهند، چقدر بخواهند برای ساخت یک رابطه خوب تلاش کنند، و اصلاً چقدر از خود گذشتگی داشته باشند؟ اصلا به خاطر وجود یا عدم وجود چنین چیزهایی است که حتی بعضی روابط با اختلاف تحصیلی کم شکست خورده و روابط دیگر حتی با وجود اختلاف تحصیلی زیاد، به موفقیت می‌‌‌‌‌‌رسد.
- بیشتر بخوانید: اختلاف قد ۳۰ سانت زن و شوهر
- بیشتر بخوانید: اختلاف مذهبی در ازدواج
- بیشتر بخوانید: اختلاف بر سر حق طلاق
اصولاً در جلسات روانشناسی و مشاوره پیش از ازدواج متخصص سعی می‌کند طی چندین جلسه مصاحبه و همینطور به کمک چند 100 سؤال تستی، میزان تفاهم دو طرف در مسائل مهم و مختلف، از سبک دلبستگی گرفته تا موضوعات دینی را بسنجد. همینطور بخشی از زمان این جلسات برای بررسی میزان بلوغ و آمادگی هر طرف برای ورود به رابطه جدی و ازدواج صرف می‌شود.
با توجه به همین موضوع و اینکه بسیاری از معیارهای ازدواج عملاً توسط خود زوج قابل بررسی نیستند، پیشنهاد اکید می‌شود که حتماً زوج به جلسات مشاوره پیش از ازدواج بروند.
چطور ریسک شکست در ازدواج با اختلاف تحصیلی را کم کنیم؟
خب، در واقع چیزهایی که در ادامه می‌خواهم به شما توضیح بدهم، الزاما ارتباطی به اختلاف تحصیلی ندارد! یعنی نکات ادامه مقاله چیزهایی است که به تمامی زوج‌ها با هر شرایطی کمک می‌کند از همین حالا با در نظر گرفتن یک‌سری از مسائل و توجه نشان دادن به آنها ریسک شکست را کاهش بدهند.
1_ در مورد آینده گفتوگو کنید
در همان ابتدای رابطه، مخصوصاً در زمان نامزدی، باید مشخص کنید که در آینده هر فرد قرار است چه نقشی در این رابطه داشته باشد؟ مثلاً اگر خانم تحصیلات بالاتری دارد آیا قرار است ایشان ادامه تحصیل بدهد و به سر کار برود یا اینکه به یک زن خانه‌دار تبدیل شود؟ اگر هم قرار به ادامه تحصیل است باید در مورد تقسیم کار‌ها در خانه صحبت کنید.
نکته: اگر قرار است خانم مشغول به کار شوند، در مورد نقش اقتصادی هر فرد هم گفتوگو کنید. اینکه چقدر از هزینه‌های خانه و زندگی روی دوش آقا و چقدر روی دوش خانم باشد؟
2_ حل تعارض را یاد بگیرید
حل تعارض مهارت بسیار مهمی است که عملاً وجودش برای ساخت یک ازدواج موفق، ضروری خواهد بود. در جلسات مشاوره پیش از ازدواج این مهارت به طور کامل به شما و همسر آینده‌تان آموزش داده می‌شود. اما اگر دوست داشتید می‌توانید مقاله “آموزش حل تعارض” در وب سایت را بخوانید تا یک‌سری اطلاعات به درد بخور در مورد آن یاد بگیرید.
3_ حوزه‌های کنترل خودتان را مشخص کنید
همانطور که بالاتر هم گفتم، ممکن است در این رابطه یک نفر بخواهد به دلیل تحصیلات بالاتر بعضی از نظرات خودش را به دیگری تحمیل کند. برای جلوگیری از این مشکل از همین حالا حوزه‌های کنترل خودتان را مشخص کنید. مثلاً بگوید که من به خاطر تحصیلات مرتبط، بهتر است برای فرزندپروری نظر بدهم و شما به دلیل اینکه تجربه بیشتری در در زمینه‌های اقتصادی دارید؛ به طور کلی مدیریت هزینه‌های خانه را بر عهده بگیرید.
4_ در مورد روابط جنسی صحبت کنید
با توجه به اهمیت زیاد روابط جنسی در ساخت یک “ازدواج موفق” حتماً باید در مورد مسائل مربوط به آن گفتوگو کنید و ببینید که طرف مقابل چقدر با شما در این زمینه تفاهم دارد.
5_ از همین حالا برای داشتن زمان کیفی برنامه‌ریزی کنید
زمان کیفی یکی از مهم‌ترین چیزهایی است که مشاور پیش از ازدواج و همینطور “مشاور زوج درمانگر” به شما پیشنهاد می‌کند در رابطه‌تان به آن توجه کنید. در واقع زمان کیفی یعنی زمانی که به هم‌دیگر اختصاص می‌دهید و در آن ساعات به تفریح و خوشگذرانی با هم می‌پردازید. بهترین انتخاب این است که از همین حالا یک برنامه‌ریزی برای این زمان کیفی داشته باشید. مثلاً بگوید در هفته حتماً 3 ساعت، 5 ساعت یا بیشتر یا کم‌تر برای هم زمان می‌گذارید.
خلاصه: اختلاف سطح تحصیلات در ازدواج به عنوان یک معیار تعیین‌کننده شکست یا موفقیت در نظر گرفته نمیشود. یعنی حتی عدم وجود این اختلاف تحصیلی هم در نهایت ممکن است فقط کمی احتمال موفقیت را بالا ببرد. اما در هر حال این اختلاف ممکن است باعث ایجاد یک‌سری تفاوت‌ها و ریسک‌ها شود که قبل از قطعی کردن تصمیم‌تان برای ازدواج حتماً باید به آنها توجه کنید. این موارد را بالاتر توضیح دادم اما اصولاً در جلسات مشاوره پیش از ازدواج به تمامی این موارد به طور دقیق‌تر توجه می‌شود.
کلام آخر
خب به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله موضوع اختلاف تحصیلی در ازدواج را از نگاه روانشناسی بررسی کرده و به این سؤال جواب دادم که تفاوت تحصیلات در ازدواج چقدر مهم است؟ در آخر اگر سؤال و نظری دارید در بخش نظرات مطرح کنید تا روانشناسان مجموعه POL به آن جواب بدهند.
