تفاوت هوس و دوست داشتن چیست؟ واقعا داشتن این دغدغه که نکند فرد مقابل نسبت به من احساس دوست داشتنی نداشته و صرفا دچار هوس شده، یک دغدغه کاملا به‌جا و منطقی است! اصلا شاید هم در مورد خودتان دچار این نگرانی شده و بگویید که مبادا واقعا عاشق فرد مورد نظر نباشم؟
با توجه به اهمیتی که موضوع دارد در این مقاله سعی می‌کنیم از دید نظریه عشق استرنبرگ، که عملا یکی از معروف‌ترین و پذیرفته‌شده‌ترین نظریه‌ها در زمینه عشق است، تفاوت هوس و دوست داشتن را متوجه شویم.
تفاوت هوس و دوست داشتن چیست؟
اگر به دنبال یک جواب سریع هستید، باید بدانید که در هوس صرفا تمایل جنسی شدید وجود دارد و حتی شاید این تمایل جنسی، باعث شود فرد تصور کند که واقعا دچار عشق و علاقه شده. اما در عشق، تمایل جنسی همراه با تعهد و صمیمیت وجود دارد. اما اگر می‌خواهید به طور دقیق موضوع را درک کنید، در ادامه همراه این مقاله باشید.
3 مولفه عشق چیست؟
رابرت استرنبرگ در نظریه عشق خودش که بعدها تکامل یافت، می‌گوید 3 مولفه اصلی یک عشق کامل، به این شرح است:
- صمیمیت
- شهوت یا همان شور و اشتیاق
- تعهد
در این نظریه، صمیمیت خودش به 10 عنصر تقسیم شده:
- میل به رفاه شخص مورد علاقه
- تجربه خوشحالی با او
- داشتن توجه زیاد به او
- قابل اتکا بودن
- بودن در زمان نیاز
- داشتن درک متقابل
- درمیان گذاشتن مسائل شخصی
- دریافت حمایت اجتماعی
- ارائه حمایت عاطفی
- برقراری رابطه صمیمانه
- احترام گذاشتن
در ادامه، تعهد یا تصمیم اینطور توصیف می‌شود: ((تصمیم‌های کوتاه و بلند مدت آگاهانه یا غیر آگاهانه که فرد به خاطر دوست داشتن دیگری اتخاذ کرده و البته خودش را به حفظ آنها، متعهد می‌کند.))
مثلا اینکه آقا تصمیم بگیرد رابطه‌اش با فرد مقابل را در اولویت قرار داده و برای جلوگیری از آسیب دیدنش، به روابط نزدیک با جنس مخالف نه بگوید، در همین بخش تعهد جای می‌گیرد.
- بیشتر بخوانید: زن مورد علاقه مردان کیست؟
- بیشتر بخوانید: معیارهای ازدواج برای دختر
انواع عشق، تفاوت هوش و دوست داشتن واقعی
تا اینجا 3 مولفه اصلی عشق را شناختیم. بر اساس نظریه استرنبرگ، عشق واقعی زمانی است که در یک رابطه هر 3 مولفه گفته‌شده، وجود داشته باشد. علاوه بر این، استرنبرگ بر این اساس که در یک رابطه شرایط 3 ویژگی گفته‌شده به چه شکلی است، انواع دیگر عشق را توصیف می‌کند:
- نوع اول، فقدان عشق است که در آن هیچ کدام از مولفه‌های بالا وجود نداشته یا ضعیف هستند.
- نوع دوم، با عبارت دوست داشتن توصیف شده و زمانی است که فقط در رابطه صمیمیت وجود دارد.
- شیفتگی یا همان عشق زودگذر یا هوس، وقتی است که تمایل جنسی زیاد اما صمیمیت و تعهد در رابطه اندک است!
- عشق پوچ شرایطی است که فرد صرفا تعهد دارد.
- عشق رمانتیک، عشقی است که در آن تعهد ضعیف اما صمیمیت و تمایل قوی است!
- در عشق رفاقتی جای تمایل جنسی خالی است.
- در عشق ابلهانه هم صمیمیت اندک است.
در نهایت همانطور که بالاتر هم گفته شد، در عشق واقعی و ایده‌آل، همه 3 موله وجود دارند.
هوس چیست؟!
با توجه به توضیحاتی که بالاتر ارائه شد، احتمالا خودتان به خوبی متوجه شده‌اید که معنی هوس یا عشق زودگذر چیست. هوس، به زمانی گفته می‌شود که فرد به طرف مقابل خودش تمایل جنسی زیادی دارد اما در رابطه‌اش با او، صمیمیت زیاد و تعهد زیادی ندارد.
نکته اینجاست که در بسیاری از مواقع این تمایل جنسی که ناشی از ترشح هورمون‌ها در مغز و بدن است، می‌تواند باعث شود که خود فرد هم تصور کند واقعا عاشق شده! یعنی فرد در عین اینکه در رابطه صمیمیتی مشاهده نمی‌کند و در عین اینکه تعهدی هم به رابطه ندارد، با این تصور پوچ و خام روبرو می‌شود که من عاشق شده‌ام!
آیا هوس، همان عشق زودگذر است؟
در ادامه صحبت‌های بالا و دقیقا همانطور که در مقاله تفاوت عشق و عشق زودگذر هم گفته شد، هوس همان عشق زودگذر است. اما چرا زودگذر؟ چون در هوس، فرد فقط تمایل جنسی دارد و بعد از اینکه از لحاظ جنسی ارضا شد، به دلیل نبود صمیمیت و تعهد رابطه جذابی در مقابل خودش نمی‌بیند. حتی دیگر انگیزه کافی برای تلاش کردن در این رابطه ندارد. یعنی چه؟
ببینید، همانطور که در مقالاتی مثل مقاله “ازدواج موفق” گفته شد، حتی بهترین رابطه‌ها هم بعد از گذشت مدتی برای افراد عادی می‌شوند. در این شرایط اگر آنها تمایل و انگیزه کافی برای موفق نگاه داشتن رابطه را نداشته باشند، تلاشی هم برایش نمی‌کنند. مثلا در این زمان وقتی تعارضی در رابطه شکل می‌گیرد، به دلیل نبود انگیزه کافی احتمالا این تعارض به شکل درستی حل نشده و در آینده تبدیل به یک فاجعه در رابطه می‌شود.
چطور بفهمیم درگیر عشق هستیم یا هوس؟
راستش را بخواهید تشخیص دوست داشتن واقعی و هوس، به این آسانی‌ها هم نیست. شاید بهتر باشد برای بررسی دقیق رابطه‌تان، به یک متخصص مشاوره پیش از ازدواج اعتماد کرده و اجازه بدهید او به طور دقیق این رابطه را زیر ذره‌بین قرار بدهد. اما سوالات و موضوعاتی که در ادامه مطرح می‌شود هم شاید تا حدودی بتواند در این مسیر کمک‌تان کند.
1_ ضعف‌هایش را می‌پذیرید؟
یکی از مهم‌ترین نکات در یک عشق واقعی، این است که هر دو نفر یکدیگر را همراه با نقاط قوت و ضعف دوست دارند! این یعنی رابطه به این شکل نیست که وقتی همه چیز در حالت ایده‌آلش قرار دارد، شرایط رمانتیک باشد و به محض اینکه یک نفر ضعفی از خودش نشان می‌دهد، رابطه تبدیل به صحنه جنگ شود! البته که وجود تعارض در هر رابطه‌ای عادی است اما در عشق واقعی، دو نفر به جای تلاش برای تغییر دادن و کنترل کردن هم، سعی در پذیرش ضعف و قوت هم می‌کنند.
- بیشتر بخوانید: ازدواج با مرد کوچکتر
- بیشتر بخوانید: ازدواج با دختر فقیر
- بیشتر بخوانید: اختلاف سطح مالی در ازدواج
2_ تلاش کافی می‌کنید؟
اگر بعد از گذراندن جلسات مشاوره پیش از ازدواج تصمیم به ادامه دادن رابطه بگیرید، مشاور یک‌سری مفاهیم‌ها برای ساخت رابطه موفق را به شما آموزش می‌دهد. طی این آموزش‌ها یک نکته مهم را درک می‌کنید و آنهم اینکه ساخت یک رابطه موفق واقعا کار سختی است. تلاش برای حل تعارض، مدیریت هیجان، کوتاه آمدن‌ها و دیگر مسائل. حالا از خودتان بپرسید که آیا برای این رابطه تا الان چنین سختی‌هایی را تحمل کرده یا صرفا در پی رسیدن به هدف خودتان بوده‌اید؟
3_ به ناگهان از او زده می‌شوید؟
زمانی که درگیر هوس باشید، به محض دیدن عیوب طرف مقابل یا برخورد با چند تعارض، به احساسات منفی زیادی از جمله تنفر از او یا احساس دوست نداشتنش می‌رسید. همین موضوع ممکن است باعث شود رفتارهای بدی از خودتان نشان بدهید. اما در عشق واقعی به دلیل وجود صمیمیت و تعهد این اتفاق رخ نمی‌دهد.
4_ امنیت را احساس می‌کنید؟
وقتی در یک رابطه عشق واقعی وجود داشته باشد، در آن امنیت دیده می‌شود! اما رابطه مبتنی بر هوس، امنیت کمی دارد و دو طرف یا حداقل یکی از طرفین در آن باید دائم نگران از دست رفتنش یا دیگر مشکلات مربوط به آن باشد.
نکته: منظور از امنیت، مسائلی مثل امنیت مالی نیست.
خلاصه: مهم‌ترین تفاوت عشق واقعی و هوس در این است که در هوس، فرد بیش از تعهد و صمیمیت، دچار تمایل جنسی شده. اما در دوست داشتن، تمایل جنسی در کنار تعهد و صمیمیت زیاد قرار گرفته.
کلام آخر
خب به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله فهمیدیم که تفاوت دوست داشتن و هوس چیست؟ برای بررسی این موضوع به سراغ نظریه عشق استرنبرگ رفتیم. در آخر اگر سوال و نظری دارید آن را در بخش نظرات مطرح کنید تا روانشناسان پل پاسخگوی شما عزیزان باشند.
۲ پاسخ
خب اینجوری که من عاشق محسوب نمیشم! اما واقعا دوستش دارم!
خودتون بهتر میدونید 🙂