افسردگی همیشه قابل مشاهده نیست. از طرفی بسیاری از افراد به دلایل مختلف ممکن است تلاش کنند تا علائم خود را از نزدیکان و آشنایان مخفی کنند و افسردگی خود را انکار کنند. از طرف دیگر حتی ممکن است خود فرد درگیر، متوجه ابتلا به افسردگی نشده باشد. در این مقاله تمامی موضوعات مرتبط با افسردگی پنهان شامل تشخیص و علائم آن و همچنین راه‌هایی برای کمک به افراد درگیر را بررسی خواهیم کرد.
افسردگی پنهان چیست
افسردگی پنهان یک اختلال روانشناسی یا روانپزشکی نیست. افسردگی پنهان بیشتر یک موضوع اجتماعی است که طی آن افراد به دلایل شخصی یا به دلیل مسائل فرهنگی، افسردگی خود را انکار می‌کنند یا آن‌قدر به سلامت روان خود اهمیت نمی‌دهند که بتوانند افسردگی را تشخیص دهند!
همه ما ممکن است در شرایط مختلف با احساسات خود دچار تعارض شویم و توانایی تشخیص حسی که تجربه می‌کنیم را از دست بدهیم. این وضعیت تا حدودی در مواجهه با مشکلات زندگی طبیعی است و برای همه رخ می‌دهد. مسئله‌ای که افراد را مستعد افسردگی می‌کند، نادیده گرفتن این احساسات متعارض و تلاش آنها برای پنهان کاری درباره آن است.
بیشتر بخوانید:
علائم افسردگی پنهان
افسردگی به عنوان یک اختلال روانشناختی، نشانه و علائم مشخصی دارد که به سادگی توسط متخصصین قابل تشخیص است. علاوه بر این، گاهی شدت علائم باعث می‌شود تا اطرافیان فرد مبتلا به سادگی متوجه تغییرات شوند. علائم اصلی افسردگی به شرح زیر هستند:
- خلق منفی؛ غم و اندوه یا خشم
- از دست دادن علاقه نسبت به فعالیت‌ها
- بی‌میلی نسبت به انجام دادن وظایف
- افت شدید اعتماد به نفس
- سرزنش خود
- مشکلات مرتبط به خواب و بیداری
- خستگی مفرط
- مشکلات تمرکز، توجه و حافظه
با توجه به نادیده گرفتن یا تلاش برای انکار افسردگی، علائم افسردگی پنهان با تاثیر بر ناهوشیار ممکن است به اشکال دیگری خود را بروز دهند.
- بیماری مزمن؛ مثل درد در دست یا پاها که دلیل پزشکی مشخصی ندارد.
- نارضایتی یا ناتوانی جنسی
- کابوس‌های شبانه
- میل شدید به مصرف الکل یا مواد مخدر
- ناامیدی شدید نسبت به برنامه‌های بلندمدت
- تحریک پذیری شامل غرغر کردن بیش از حد یا خشونت و بحث‌های بی‌دلیل
- کمبود شدید انرژی در طول روز
- مشکلات گوارشی که توضیح پزشکی ندارند.
- کاهش یا افزایش شدید اشتها که منجر به کاهش یا افزایش وزن می‌شود.
- دوری جویی فعال از ارتباطات اجتماعی
چگونه افسردگی پنهان را تشخیص دهیم؟
پستی و بلندی‌های زندگی به طور طبیعی منجر به تغییر در واکنش‌ها یا تغییرات موقت شخصیت می‌شوند. تحمل و گذر سالم از این چالش‌ها و مشکلات زندگی، نیازمند انعطاف در شخصیت است. این انعطاف می‌تواند خود را با احساس غم یا احساس خشم نشان دهد. این مسئله تا میزان نسبتا زیادی طبیعی و جزو مسیر زندگی همه ما است.
اولین نشانه‌ها از ابتلا به افسردگی آن‌جایی خود را بروز می‌دهند که این تغییرات در خلق و شخصیت، در طول روز و در واکنش به همه فعالیت‌ها و طی دو هفته باقی می‌مانند. این ماندگاری نیز به تنهایی تایید کننده وجود افسردگی پنهان نیست؛ بلکه همراهی آن با احساس ناامیدی، بی ارزشی، فقدان لذت و کمبود انرژی است که می‌تواند وجود افسردگی را تایید کند.
در چه کسانی احتمال ابتلا به افسردگی پنهان بیشتر است؟
بسیاری از زنان پس از زایمان و تولد فرزند خود، احساسات خود را مخفی می‌کنند تا نقش مادر خوب را حفظ کنند. مردان جوان جزو دسته دیگری از پنهان کاران افسردگی هستند که با پیروی از قوانین فرهنگ می‌خواهند خود را قوی و بی‌نقص نشان دهند.
علاوه بر این دو گروه، نوجوانان و سالمندان به دلیل مشکل در ارتباط گرفتن با اطرافیان ممکن است تصمیم بگیرند تا علائم خود را مخفی کنند.
افسردگی پنهان در زنان
زنان به طور معمول ارتباطات اجتماعی بیشتری دارند و به میزان بیشتری درباره احساسات و تجربیات خود حرف می‌زنند. با این حال، این دسته‌بندی شامل همه زنان نمی‌شود. هر گونه آسیب در ارتباطات اجتماعی یا در شرایط سخت مثل زایمان یا زنان و دختران جوانی که سابقه آسیب در گذشته دارند و در اعتماد کردن یا ساخت ارتباطات اجتماعی مشکل دارند، ممکن است درگیر افسردگی پنهان شوند.
افسردگی پنهان در زنان فارغ از افسردگی پس از زایمان، بیشتر از همه برای مادران مخصوصا مادران جوان خانه‌دار رخ می‌دهد. وظایف و مسئولیت‌های اجتماعی و فرهنگی به نوعی غیرمستقیم از آنها می‌خواهد تا در هر شرایطی آماده خدمت‌رسانی به همسر و فرزندان خود باشند و همین موضوع به تنهایی می‌تواند احساسات آنها را تحت تاثیر قرار دهد. مواجهه با مشکلات زندگی نیز می‌تواند به نوعی این احساسات را تشدید کند و ناتوانی در بیان احساسات به این مسئله دامن می‌زند.
در صورتی که این مثال برای شما صدق می‌کند، به خاطر داشته باشید که اول از همه؛ احساس خستگی یا بی‌حوصلگی در زندگی نشانه ضعف شخصیتی شما نیست و وظایف خانه و بچه‌داری، فقط بر دوش شما نیست.
بیشتر بخوانید:
افسردگی پنهان در مردان
آن‌طور که سازمان بهداشت جهانی گزارش می‌دهد، افسردگی در مردان تقریبا به اندازه زنان شیوع دارد؛ در حالی که درخواست کمک و مراجعه به متخصص برای افسردگی از طرف زنان حدوداً شش برابر مردان است. اهمیت این مسئله جایی به تصویر کشیده می‌شود که با وجود اقدام به خودکشی کمتر و گزارش افسردگی کمتر مردان نسبت به زنان، خودکشی موفق مردان سه برابر زنان است.
افسردگی پنهان بیشتر از همه مردان جوانی که در ابتدای دهه سوم زندگی هستند را درگیر می‌کند. این دوره زندگی برای مردان به معنای نیاز به کار سخت و دشوار و ساخت و شکل دادن زندگی است و نقش‌های فرهنگی و اجتماعی، حق هرگونه نشان دادن ضعف را از آنها می‌گیرد.
مردان به احتمال بیشتری برای مقابله و فرار کردن از افسردگی خود به فعالیت‌های پرخطر می‌پردازند. این فعالیت‌ها از سومصرف الکل و مواد مخدر تا رانندگی پرخطر متنوع است که سالانه آسیب‌های زیادی به این افراد وارد می‌کند.
بیشتر بخوانید:
چرا برخی از افراد افسردگی خود را انکار می کنند؟
نیاز به پنهان کردن نقص‌ها می‌تواند نشانه‌ای از کمال‌گرایی باشد. افرادی که در خانواده سخت‌گیر و یا تنبیه‌کننده بزرگ شده‌اند، ممکن است با تأثیر طرحواره‌های قدیمی به صورت فعالانه یا حتی ناهوشیارانه علائم خود را مخفی کنند و درباره احساسات خود دروغ بگویند.
از طرف دیگر، نقش‌های اجتماعی و قوانین نانوشته فرهنگی نیز می‌توانند تاثیر زیادی در این پنهان‌کاری داشته باشند. پس از این، تجربیات نامناسب گذشته نیز می‌توانند تاثیرگذار باشند. برای مثال فردی که در گذشته درباره احساسات خود صحبت کرده و واکنش مناسبی دریافت نکرده، ممکن است علائم خود را پنهان کند.
نکته: افسردگی نشانه ضعف یا نقص نیست؛ بلکه نشان از یک آسیب در روح و روان فرد دارد.
چگونه به افراد مبتلا کمک کنیم؟
کمک به افراد افسرده که علائم خود را مخفی می‌کنند، بخش‌های مختلفی دارد. اولین قدم برای کمک به این افراد، فهمیدن دلیل پنهان کاری آنها است. یکی از مشکلاتی که بسیاری از افراد مبتلا به افسردگی از آن شکایت می‌کنند، درک نشدن از طرف اطرافیان است.
ممکن است وقتی به آنها نگاه می‌کنید یا وقتی زندگی آنها را زیر و رو می‌کنید، از دید شما دلیلی برای ناراحتی وجود نداشته باشد. اما به یاد داشته باشید که افسردگی فراتر از احساس ناراحتی است و ناتوانی در بازسازی احساسات از ویژگی‌های افسردگی است.
بنابراین اول قدمی که می‌توانید برای کمک به افراد درگیر با افسردگی پنهان بردارید، درک آنها و دوری از قضاوت است. به این شکل می‌توانید اعتماد از بین رفته در اعماق وجود وی را بازسازی کنید و همین مسئله به تنهایی می‌تواند در بهبود وضعیت آنها کافی باشد!
تشویق به حرف زدن درباره احساسات یا ابراز احساسات به اشکال دیگر، نقش مثبتی در اختلال آنها دارد. کمک به افراد درگیر با افسردگی برای حفظ ارتباطات اجتماعی و فاصله نگرفتن از جامعه قدم دیگری است که می‌تواند مفید واقع شود.
به خاطر داشته باشید که قصد شما کمک کردن به وی است و با اصرار بیش از حد یا تهدید وی برای انجام فعالیت‌ها کمکی به او نخواهید کرد. (در مقاله‌ی «کمک به افراد افسرده» بیشتر به این موضوع پرداخته‌ایم.)
خطرات بی توجهی به افسردگی چیست؟
اهمیت دادن به سلامت خود و اطرافیان یک ضرورت در زندگی است. بی‌توجهی به خود، یکی از عوامل ایجاد افسردگی پنهان است و بی‌توجهی نسبت به آن، تاثیرات بدی در زندگی دارد. بر اساس پژوهش‌های انجام شده، هرچه‌قدر زودتر اقدام به درمان افسردگی کنید، سریع‌تر به نتیجه خواهید رسید. به بیان دیگر، با مرور زمان نشانه‌ها و علائم افسردگی مستحکم‌تر شده و می‌توانند حتی تبدیل به بخشی از شخصیت فرد شوند.
یکی از شناخته‌شده‌ترین خطرات بی‌توجهی به افسردگی خودکشی است. میل و افکار خودکشی از اصلی ترین نشانه‌های افسردگی هستند و بیمارانی که به دنبال درمان خود نمی‌روند، به احتمال بیشتری ممکن است که دست به خودکشی بزنند.
علاوه بر این، تاثیراتی که افسردگی بر بدن و مغز می‌گذارد، خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌های پزشکی را نیز افزایش می‌دهد. مشکلات مرتبط با متابولیسم بدن، دیابت، سکته قلبی و آلزایمر شناخته‌شده‌ترین بیماری‌هایی هستند که می‌توانند توسط افسردگی تحریک شوند.
در نهایت، فعالیت‌های جبرانی برای پنهان کردن افسردگی مثل سوء مصرف مواد یا رفتارهای خطرناک، جزو خطرات بی‌توجهی به افسردگی هستند.
چگونه افسردگی پنهان را درمان کنیم؟
همانطور که گفته شد، افسردگی پنهان یک اختلال روانشناختی نیست؛ بلکه یک معضل اجتماعی-فرهنگی است. برای درمان فردی که دچار افسردگی پنهان است، اولین قدم قبول وجود مشکل و میل به درمان است. هیچ مشکل یا اختلال روانشناختی بدون میل فرد درمان نخواهند شد. اگر مراجعه به مطب روانشناس و روانپزشک به هر دلیلی برای شما دشوار است، مشاوره آنلاین افسردگی قدم مناسبی برای شروع خواهد بود.
نکته دیگر در درمان افسردگی پنهان، حمایت و همراهی نزدیکان است. همدلی و دلگرمی برای فرد مبتلا به افسردگی پنهان مانند یک داروی پرقدرت عمل خواهد کرد و نقش پررنگی در درمان خواهد داشت.
کلام آخر
افسردگی پنهان به عنوان یک عارضه فرهنگی یا اجتماعی گریبان افراد زیادی از مادران جوان تا مردان بیست الی سی ساله و نوجوانان و سالمندان را می‌گیرد. این افراد به دلایل مختلف ممکن است علائم خود را از دید اطرافیان مخفی کنند. قدم اول در درمان این افراد، قبول وجود مشکل و حرکت به سمت درمان با رضایت خود است.
منابع:
