آمار ابتلا به افسردگی در مردان تقریبا مشابه زنان است؛ اما افسردگی در مردان معمولا کمتر تشخیص داده می‌شود. علائم افسردگی در مردان شامل موارد زیر می‌شود:
- تغییر در مود
- احساس غم، خشم و ترس
- احساس تهی بودن
- سردرگمی و عدم قطعیت
- احساس گناه
- افکار منفی و مخرب
- اختلالات خواب
- مشکلات گوارشی
- تغییر وزن و اشتها
یکی از دلایل عدم دریافت تشخیص افسردگی برای مردان، نحوه تفکر و زاویه دید آنها نسبت به احساسات خود است که ناراحتی و افسردگی را نشانه ضعف می‌دانند. با وجود این پیچیدگی‌ها، افسردگی در مردان قابل درمان و کنترل است.
شاخص افسردگی در مردان
افسردگی در مردان شیوع نسبتاً زیادی دارد به طوری که از هر هشت مرد، یک نفر در طول زندگی‌اش به افسردگی مبتلا می‌شود. افسردگی یک مشکل جدی به حساب می‌آید که سلامت فیزیکی و روحی فرد را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. روی افکار، احساسات و انجام فعالیت‌های روزانه تأثیر دارد. حس تهی بودن، غم، عدم لذت و تحریک‌پذیری به شخص می‌دهد. البته این احساسات می‌توانند طبیعی تلقی شوند، مشکل زمانی آغاز می‌شود که فرد برای دو هفته متوالی این علائم را داشته باشد.
پس اگر این علائم در یک دوره نسبتاً طولانی همراه فرد است پس زنگ خطر به‌حساب می‌آید. از طرفی بحث مردانگی و شرم درباره صحبت و کمک‌گرفتن درباره این موضوع در مردان، شناخت و درمان این بیماری را با چالش‌های خاصی روبرو می‌کند.
- بیشتر بخوانید: افسردگی سایکوتیک چیست؟
- بیشتر بخوانید: علائم افسردگی در نوجوانان پسر
- بیشتر بخوانید: آیا افسردگی ژنتیکی است؟
علائم افسردگی در مردان شامل چه مواردی است؟
این علائم همانند علائم افسردگی است و جنسیت تأثیر زیادی روی آن ندارد. این علائم شامل تغییر در احساسات درونی، تغییر در افکار و الگوهای ذهنی، رفتار و نحوه تعاملات و در آخر تغییرات فیزیکی است. به هر یک جداگانه اشاره خواهیم کرد:
- تغییر در احساسات
فرد ممکن است این احساسات را به شکل خفیف یا شدیدی داشته باشد. - خشم، ترس و روان‌رنجوری
- غم و تهی بودن
- نارضایتی
- سردرگمی و عدم‌قطعیت
- احساس گناه
- افکار منفی و مخرب
- احساس بی‌اهمیت و بی‌ارزش بودن (عزت‌نفس پایین)
- احساس اضافی‌بودن
- بی‌ارزش تلقی‌کردن زندگی
- لذت نبردن از زندگی و بالا و پایین آن
- علائم فیزیکی
اختلالات خواب؛ احساس خستگی پس از بیدارشدن یا دشواری در خوابیدن
- تغییر در اشتها؛ با افزایش، ثبات یا کاهش وزن
- مشکلات گوارشی؛ حالت تهوع، درد و صدای شکم
- تغییر در میل و عملکرد جنسی
- احساس مریضی یا ناخوشی
- دردهای عضلانی
- سردرد
البته که وجود این علائم در شخصی عادی است؛ اما اگر علائم از بین نرفتند نیاز به پیگیری دارند. اگر علائم تا حدوداً دو هفته بدون توقف ادامه یافتند باید سریعاً به یک روانشناس مراجعه کرد. (در مقاله «نشانه‌های افسردگی» بیشتر به موضوع علائم پرداخته‌ایم.)
افسردگی در مردان و خودکشی
خودکشی یکی از خطرات اصلی در بیماران مبتلا به افسردگی است. درصد بالایی از قربانیان خودکشی مبتلا به افسردگی یا اختلالات روانشناختی دیگر هستند که نحوه تفکر آنها را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. با وجود اینکه اقدام به خودکشی در زنان آمار بیشتری دارد، مرگ ناشی از خودکشی در مردان بسیار بیشتر است.
این موضوع به دلیل روش‌های خشونت بار و قطعی‌تر استفاده شده توسط مردان است. با توجه به اینکه افسردگی در مردان به عنوان اپیدمی در نسل جدید شناخته می‌شود، خودکشی یکی از خطرات در کمین مردان جوان است.
در صورتی که افکار غیرقابل کنترلی در زمینه خودکشی دارید یا نشانه‌هایی از این دست را در عزیزان خود می‌بینید، با شماره‌گیری 123 قادر به برقراری ارتباط با اورژانس اجتماعی خواهید بود و متخصصین سلامت روان شاغل در مراکز مختلف در سراسر کشور قادر به شما کمک خواهند کرد.
به طور میانگین از هر 7 مرد حداقل یک نفر از آنها مبتلا به افسردگی است. روزانه بیش از صد مرد مبتلا به افسردگی جان خود را بر اثر خودکشی از دست می‌دهند. (منبع)
دلایل بروز علائم افسردگی در مردان چیست؟
بروز علائم افسردگی در مردان علل مختلفی دارد. علت ابتلا و بروز علائم در هر فرد منحصربه‌فرد است و نیاز به همراهی متقاضی برای یافتن علت آن توسط پزشک دارد.
در برخی از آقایان، مرگ شخصی نزدیک، پایان رابطه عاطفی یا طلاق، تغییر در زندگی مثل بیکاری، سوءاستفاده مداوم یا استرس محیط کاری می‌تواند موجب افسردگی شود. علائم افسردگی در مردان متأهل می‌تواند به علت استرس ناشی از مسئولیت‌های زندگی و تنش‌های زندگی زناشویی رخ دهد.
علاوه بر این موارد، شرایط متفاوت هم می‌تواند موجب بروز علائم ابتدایی و پیشرفت افسردگی شود. مثلاً:
- ابتلای یکی از اعضای نزدیک خانواده به افسردگی
- ابتلا به یک مشکل روحی روانی جدی
- ویژگی شخصیتی که فرد را در معرض ابتلا قرار دهد؛ ایده‌آل‌گرایی یا نگرانی زیاد
- استفاده مکرر الکل یا مصرف دخانیات و مواد مخدر
- تنهایی و انزوای نسبتاً طولانی
علائم افسردگی در مردان مجرد نیز به دلیل مشکلات اقتصادی و چالش‌های مرتبط با آن بسیار رایج است.
در صورت بروز علائم افسردگی در مردان ممکن است مدام دنبال علت باشند. شاید علل ذکرشده یا هر علت خاص دیگری برای ابتلا وجود نداشته باشد؛ اما علائم دیده شود. درهرصورت نیاز به پیگیری، بررسی و درمان دارد. (در مقاله «دلایل افسردگی» به اصلی‌ترین دلایل ابتلا به افسردگی پرداخته‌ایم.)
- بیشتر بخوانید: ۱۰ راه رهایی از افسردگی و اضطراب
- بیشتر بخوانید: درمان افسردگی بدون دارو
علت تشخیص دیرهنگام افسردگی در مردان چیست؟
یکی از علل اصلی آن عدم مراجعه این افراد، احساس غلط شرم یا زیر سؤال رفتن خصلت مردانه آنها است. در این شرایط بهتر است حامی یا مشوقی، فرد را به پیگیری و درمان تشویق کند. یادآوری این حقیقت که افسردگی ممکن است هر فردی را فارغ از جنسیت، سن، موقعیت اجتماعی و نژاد درگیر کند می‌تواند کمک‌کننده باشد.
همان‌طور که برای مشکلات فیزیکی نیاز به مراجعه و درمان است، افسردگی و مشکلات روحی هم به همین اندازه نرمال و مهم هستند.
درمان و توقف علائم افسردگی در مردان
درمان علائم افسردگی در مردان نیاز به یک برنامه درمانی دارد. ممکن است دو یا چند برنامه هم‌زمان برای درمان استفاده شود. درمان اصلی از طریق دارو، روان درمانی و خودیاری انجام می‌شود.
- دارودرمانی
داروهای ضدافسردگی و تثبیت‌کننده خلق‌وخو روی مغز و بهبود خلق‌وخو تأثیر دارند. این داروها با تنظیم ترشح هورمون‌های شیمیایی، حال فرد را بهتر می‌کنند. معمولاً بین چهار تا شش هفته زمان می‌برد تا اثر کنند.
- روان درمانی
روش‌هایی درمانی که روی متقاضی درمان پیاده می‌شوند متفاوت هستند. چند نمونه عبارت‌اند از:
- درمان شناختی رفتاری یا cognitive behaviour therapy (CBT)
- درمان درون‌فردی
- مشاوره فردی
اگر فرد مبتلا باشد یکی از این روش‌های درمانی همراه با دارودرمانی و خودیاری تجویز می‌شود.
بیشتر بخوانید:
- خودیاری و مراقبت شخصی
روش‌های مراقبت شخصی و خودیاری برای درمان افسردگی خفیف به کار می‌آید. در صورت تشخیص پزشک به ابتلا به افسردگی، خودیاری کافی نیست. مراقبت می‌تواند تا حدی کمک‌کننده باشد اما درمان تنها با دارو و روان‌درمانی میسر است. این روش‌ها شامل موارد زیر است:
- یوگا و مدیتیشن
- فعالیت بدنی و ورزش منظم
- تغذیه سالم و مغذی (در مقاله «غذاهای مضر برای افسردگی» بیشتر به این موضوع پرداخته‌ایم.)
- پرهیز از مصرف الکل و مواد مخدر
- افسردگی در مردان و خودکشی
در مقاله «درمان افسردگی» به روش‌های بیشتری برای درمان افسردگی پرداخته‌ایم.
چه زمانی برای افسردگی مردان به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر نگران وضعیت سلامت روحی روانی خود هستید یا برای دو هفته علائم را دارید زمان مراجعه به متخصص مربوطه است. از بین بردن افسردگی در مردان، علاوه بر درمان تخصصی، نیاز به مبارزه با کلیشه‌ها دارد.
می‌توانید ابتدا به پزشک عمومی هم مراجعه کنید. در صورت نیاز پزشک شما را به روانشناس یا روانپزشک یا هر دو ارجاع می‌دهد. اگر این موارد برای شما کمی سخت است می‌توانید خیلی راحت از مشاوره تلفنی استفاده کنید.
به یک نکته توجه داشته باشید؛ اگر علائم افسردگی باعث می‌شود میلی به انجام کارهای عادی و روزمره نداشته باشید حتماً با این احساس مبارزه کنید. با داشتن این سطح از هوشیاری علاوه بر کنترل و مدیریت بهتر شرایط، قدم بزرگی در درمان افسردگی (در صورت ابتلا) برداشته‌اید. جدای از این، با طی‌کردن مسیر درمان و دریافت حمایت کافی به زندگی عادی و لذت‌بخش خود برمی‌گردید.
جمع‌بندی؛ علائم افسردگی در مردان
علائم افسردگی در مردان شامل تغییر در احساسات، افکار، رفتار و علائم فیزیکی است. اگر شما یا کسی که از آن مراقبت می‌کنید با افسردگی روبرو است، باید در پی کمک حرفه‌ای و درمان مناسب بگردد. عدم مراجعه به پزشک و تشخیص دیرهنگام به دلیل شرم و ترس، می‌تواند وضعیت را تشدید کند.
درمان از طریق دارو، تراپی و مراقبت شخصی و حمایت عزیزان میسر است. اگر شخص به هر دلیلی از مراجعه به متخصص امتناع ورزید اطرافیان باید وی را تشویق و ترغیب کنند. دریافت کمک در مراحل ابتدایی، انرژی کمتری برای درمان و مبارزه با افسردگی می‌طلبد.
منابع:
۶ پاسخ
سلام خسته نباشید
با مرد افسرده چگونه رفتار کنیم؟ برادر من یک ساله که به افسردگی مبتلا شده و نمیدونم در مقابلش چه رفتاری باید داشته باشم.
سلام سحر جان
سعی کنید شرایطشون رو درک کنید و بدونید که برای گذر از این دوران به زمان نیاز دارن. تلاش کنید شنونده‌ی خوبی باشید براشون و در مسیر درمان و مراجعه به روانشناس یا در صورت لزوم روانپزشک، ازشون حمایت کنید.
سلام
من یه مدته که حس و حال عجیبی رو تجربه میکنم. سرکار رفتن برام سخت شده. ترجیح میدم بیشتر تنها باشم و انگیزه و امیدم رو از دست دادم. آیا این‌ها نشانه‌‌ی افسردگیه؟ چجوری میتونم مثل قبل بشم؟
سلام محمد جان
افسردگی یک بیماری پیچیده هست و تشخیص باید توسط فرد متخصص و با بررسی تمام علائم صورت بگیره. به روانشناس مراجعه کنید و اگر تشخیص افسردگی دادن، برای درمان هم بهتون کمک خواهند کرد.
سلام وقتتون بخیر
من چهار ساله که ازدواج کردم و همسرم این اواخر اخلاقش عوض شده. زیاد پرخاشگری میکنه و کم حوصله و کم حرف شده. نمیدونم به افسردگی مربوط هست یا نه.
سلام لیلا جان
با این علائم نمیشه به طور قطعی گفت که همسرتون به افسردگی مبتلا هستن یا نه. باید به روانشناس مراجعه کنید تا با بررسی تمام نشانه‌ها، احتمال وجود افسردگی رو بررسی کنن.