همه ما از زبان دوست و همکار یا همسایه داستان‌هایی درباره محو شدن عشق بین زوجین در طولانی‌مدت را شنیده‌ایم. خیلی‌ها این موضوع را به عنوان مسیر طبیعی روابط قبول دارند و تلاشی برای بهبود آن نمی‌کنند و برخی به هیچ قیمتی حاضر نیستند کمرنگ شدن عشق در رابطه را قبول کنند. در این مقاله از زوایای مختلف بررسی خواهیم کرد که چرا عشق اوایل رابطه بعد از مدتی فروکش میکند و سعی می‌کنیم با راهکارهای کاربردی روش‌هایی برای حل این مسئله ارائه دهیم.
مسیر طبیعی رابطه
قبل از بررسی علت فروکش عشق در رابطه مخصوصا بعد از ازدواج، بد نیست که نگاهی به مسیر طبیعی روابط بیندازیم. روابطی که در چهارچوب معمول شکل می‌گیرند، از 4 مرحله اصلی عبور می‌کنند که دوام آوردن و به سلامت رد شدن از هر کدام، رابطه را وارد مرحله جدیدی میکند. (در مقاله «تعریف عشق در روانشناسی» به موضوع درک صحیح عشق بیشتر پرداخته‌ایم.)
۱ـ ماه عسل یا نقل و نبات
مرحله اول با نام Honeymoon شناخته می‌شود و به شیرینی و رمانتیک بودن رابطه در این مرحله اشاره دارد. در این مرحله زوجین میل خاصی به شناخت یکدیگر ندارند و فقط از لحظات شیرین و جذاب لذت می‌برند. در این مرحله افراد ناآگاهانه (یا شاید آگاهانه) عیوب طرف مقابل را نادیده می‌گیرند تا بتوانند از لحظات باهم بودن لذت ببرند. هورمون‌های جنسی به همراه بسیاری از هورمون‌های مربوط به خوشحالی و حس خوب، نقش پررنگی در این مرحله دارند. این مرحله می‌تواند تا یک سال به طول بیانجامد.
۲ـ نقیب به حقیقت
بعد از فواره هورمون‌های مختلف و خوش گذرانی‌های فراوان، پلی به دنیای واقعی برای زوجین باز می‌شود که رد نشدن از آن برای دو طرف رابطه تقریبا غیرممکن است. در این مرحله دوطرف رابطه به آینده رابطه فکر می‌کنند و سعی دارند تا جای ممکن یکدیگر را بشناسند. حسودی و قهر و آشتی‌های ساده و سریع، از مشخصات این مرحله هستند. به نوعی انگار ناخودآگاه افراد سعی میکند تا با ایجاد شرایط سخت اما غیرواقعی (قهر‌های الکی) طرف مقابل را در مواجهه با مشکلات بسنجند. این بخش از رابطه می‌تواند تا سه سال به طول بیانجامد و با کشف طرف مقابل، دستیابی به اطلاعات کافی و پیدا کردن علایق مشترک، توانایی حرکت به سمت مرحله بعدی وجود دارد.
بیشتر بخوانید:
۳ـ تصمیم‌گیری
بعد از شناخت طرف مقابل و کسب اطلاعات، وقت تصمیم‌گیری است. در این مرحله، قهر و آشتی‌های ساده جای خود را به بحث‌های نسبتا شدید می‌دهند. در حالی که دو طرف علاقه عمیق و ارتباط خوبی با یکدیگر دارند، تکلیف مرحله تصمیم‌گیری ایجاب میکند تا به جای نادیده گرفتن عیوب (در مرحله اول) عیوب طرف مقابل را مدام به روی یکدیگر بیاورند تا حد و مرزها شناخته شوند. شرط گذر از این مرحله، بلوغ ذهنی و شعور طرفین است تا مشترکاً به راهکاری برای مواجهه با مشکلات و بحث‌ها دست پیدا کنند. بسیاری از زوجین، حتی آنهایی که سال‌ها با یکدیگر زندگی می‌کنند، توانایی رد شدن از این مرحله را ندارند.
۴ـ سر و سامان
مرحله نهایی هر رابطه، اصطلاحا سر و سامان گرفتن نام دارد. به این معنا که افراد برای آینده خود تصمیم گرفته‌اند، عیوب یکدیگر را قبول کرده‌اند و برای همزیستی با یکدیگر به راهکار مشترکی دست یافته‌اند. دستیابی به این مرحله می‌تواند از سه تا ده‌ها سال زمان ببرد؛ اما زوج‌هایی که به این مرحله می‌رسند معمولا گله‌ای از سختی‌های رسیدن به آن ندارد. با ورود به این مرحله، بحث‌های مرحله قبلی در چشم زوج‌ها شیرین و ضروری تفسیر می‌شود. روابطی که به این مرحله رسیده‌اند، به شدت پایدار هستند.
ناسازگاری‌های مرحله دوم و بحث‌های مرحله سوم ممکن است توسط طرفین به عنوان فروکش عشق تفسیر شود، در حالی که رابطه در حال طی کردن مسیر طبیعی و سالم خود است و بدون این بحث و درگیری‌ها، هیچ رابطه‌ای مستحکم نخواهد بود.
چرا عشق اوایل رابطه بعد از مدتی فروکش میکند؟
ناتوانی در حل کردن مسائل و تکلیف‌های هر مرحله از رابطه، می‌تواند منجر به کاهش مهر و محبت یا ارتباط و صمیمیت در رابطه شود. بر اساس نظریه مثلث عشق استرنبرگ، مهم‌ترین دلیل فروکش کردن عشق، سرعت زیاد رابطه است. هر مرحله از رابطه نیاز به فعالیت‌های مخصوص خود دارد؛ در مرحله هانی‌مون، درگیرشدن زوجین نسبت به آینده و لذت نبردن از همنشینی، در مرحله دوم خودسانسوری و غرور نابجا در قهر و آشتی‌های بیهوده و زودگذر و در مرحله سوم ناتوانی در بحث‌کردن به صورت سالم یا خودخوری و جلوگیری از بروز بحث‌ها، نقش اصلی در محو شدن عشق دارند.
در ادامه به برخی از دلایل جانبی خواهیم پرداخت تا جواب سوال چرا عشق اوایل رابطه بعد از مدتی فروکش میکند را پیدا کنیم.
۱ـ نیازها؛ درخواست ها و اعمال
فارغ از تصاویر افسانه‌ای عشق که در ذهنمان داریم، افراد نیازهایی از رابطه و زندگی دارند که دستیابی به آنها برای حفظ سلامت روان و سلامت رابطه ضروری است. پیش پا افتاده‌ترین دلیلی که می‌تواند موجب فروکش شدن عشق شود، عدم تامین این نیازها است.
از طرف دیگر، مشکل اصلی بسیاری از زوجین ناتوانی در بیان نیازهای خود یا بیان صحیح نیازهای خود است. نمی‌توان از طرف مقابل انتظار داشت که لای‌به‌لای کنایه‌ها و شوخی‌ها به نیاز ما پی‌ببرد و آنها را تامین کند. اگر نیازی دارید باید آن را مستقیما بیان کنید.
شکل سوم دلیل مرتبط به نیاز، به اعمال زوجین برمی‌گردد. گاهی اوقات افراد در واکنش به درخواست‌ها، قول‌هایی می‌دهند که این مسائل تکرار نخواهند شد؛ اما به دلایل مختلف، این نیازها همچنان حل نشده باقی می‌مانند و اعمال با حرف‌ها و قول‌ها سازگار نیستند.
۲ـ ارتباط، گفتگو و حل مسئله
دسته‌ی بعدی از دلایلی که عشق را در رابطه محو می‌کنند، مربوط به ارتباط گرفتن زوجین است. مهم‌ترین و قوی‌ترین ابزاری که ما به عنوان انسان داریم، کلاممان است. صرفا به دلیل صمیمیت و نزدیکی در رابطه نمی‌توان استتناد کرد که نیازی به گفتگو نیست. مطالعات نشان می‌دهند رابطه زوج‌هایی که به طور میانگین روزی 15 الی 30 دقیقه درباره مسائل مختلف و روزمره با یکدیگر حرف می‌زنند، دوام بیشتری دارد. اما موضوع به حرف‌های روزانه ختم نمی‌شود؛ برقراری ارتباط و گفتگو درباره مسائل و مشکلات، چهارچوب و قوانینی دارد که پرداختن به آنها برای حفظ سلامت رابطه ضروری است.
شکل پیچیده‌تر دسته ارتباط در مشکلات روابط، مهارت حل مسئله است. مهارت حل مسئله بر توانایی واکنش منطقی به مشکلات و انتقادات دلالت دارد. دو طرف یک رابطه باید حد معینی از مهارت حل مسئله را داشته باشند تا بتوانند مشکلات خود را به درستی حل کنند.
بیشتر بخوانید:
راهکارها
اولین نکته‌ای که تمامی افراد باید مخصوصا در رابطه زناشویی خود رعایت کنند، عدم پیش بینی همسر است. رفتارهایی مثل سفارش غذا دادن برای طرف مقابل، استناد نکته بر اساس نشانه‌ها و تصمیم‌گرفتن به‌جای طرف مقابل، همگی مثال‌هایی از پیش بینی همسر هستند. این رفتارها در مرحله هانی‌مون می‌تواند رمانتیک یا عاشقانه طلقی شود اما در بلندمدت به نفع هیچکس نیست. مهم‌ترین معضل، پیش بینی همسر در بحث و دعواها است که باعث می‌شود توانایی بررسی منطقی مسئله از بین رفته و دعواها همراه با جبهه گیری باشند.
راهکار دومی که می‌تواند برای هر ازدواجی کاربردی باشد، حرف زدن درباره مشکلات است. ممکن است در اوایل رابطه، از خودگذشتگی و خودسانسوری درباره مشکلات و کمبودها، به تحکیم آن کمک کند؛ اما وقتی رابطه به سمت بالغ شدن پیش می‌رود، هرگونه از خودگذشتگی و خودسانسوری ضربه‌ای به ساختمان رابطه وارد میکند که ترمیم آن می‌تواند بسیار سخت و زمان بر باشد.
زوج درمانی راهکار دیگری است که با توجه به مشکل شما، کمک‌کننده خواهد بود و نسخه کلی نمی‌پیچد. زوج درمانی به عنوان یک درمان جمعی، نرخ اثربخشی بسیار بالایی دارد و معمولا موثر است.
راهکارهای جانبی
- از ابراز علاقه کلامی خجالت نکشید.
- به صمیمیت فیزیکی اهمیت بدهید.
- به رابطه جنسی به عنوان یک تکلیف نگاه نکنید.
- تفاوت‌های فردی را در آغوش بگیرید.
- به رشد شخصی خود و همسرتان اهمیت بدهید.
- به ارتباطات اجتماعی اهمیت بدهید.
- از میل به تنهایی خود یا همسرتان نهراسید.
- از انگ یا برچسب زدن پرهیز کنید.
- نیش و کنایه نزنید.
- مدام مشکلات و اشتباهات قبلی را یادآوری نکنید.
کلام آخر
اگر ذهن شما درگیر این سوال است که چرا عشق اوایل رابطه بعد از مدتی فروکش میکند، شاید جواب صحیح به آن، حرکت رابطه به سمت بلوغ و کمال آن باشد. عوامل زیادی طی حرکت رابطه به سمت کمال می‌توانند منجر به احساس کمرنگ شدن عشق شوند که سعی کردیم تمامی عوامل را بررسی کنیم. در صورتی که نگرانی‌هایی از رابطه خود دارید، می‌تواند با کمک یک زوج درمانگر دید بهتری به رابطه و خود پیدا کنید.
منابع:
