افسردگی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی است که می‌تواند بر هر فردی تأثیر بگذارد. این حالت روانی می‌تواند تأثیر عمیقی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد و باعث شود تا او در انجام کارهای روزمره با مشکل مواجه شود. در این مقاله، قصد داریم تا به بررسی انواع افسردگی و روش‌های مقابله با آن بپردازیم.
افسردگی چیست؟
افسردگی یک اختلال خلقی است که با احساس ناراحتی، بی‌اشتهایی، خستگی، ناراحتی عمومی، عدم توانایی در لذت‌بردن و علاقه به فعالیت‌های معمول همراه است. این حالات معمولاً برای دوره‌های طولانی به طور مداوم وجود دارند و ممکن است باعث شود فرد در انجام وظایف روزانه خود با مشکلات جدی روبرو شود.
بر خلاف باور بسیاری از افراد، افسردگی صرفاً با احساس ناراحتی رابطه مستقیم ندارد؛ بلکه این اختلال روانشناختی، کارکردی‌های مغزی و بدنی را با مشکل مواجه می‌کند و توانایی کارکرد طبیعی را از بدن می‌گیرد. به همین دلیل صرفاً با خوشحال کردن فرد افسرده نمی‌توان وی را درمان کرد!
بیشتر بخوانید:
چرا انواع افسردگی داریم
افسردگی بیش از یک حالت ناراحتی عمومی است. هر فردی ممکن است احساس کمرویی، ناراحتی یا بی‌انگیزگی کند، اما افسردگی فراتر از این احساسات است. افسردگی یک اختلال خلق است که مستقیماً بر فکر، احساس و رفتار تأثیر دارد. علائم و نشانه‌های افسردگی ممکن است شامل ناامیدی و خستگی، تا ازدست‌دادن علاقه به زندگی، درد فیزیکی و حتی افکار خودکشی باشد.
یکی از جذاب‌ترین یافته‌ها در علائم فیزیکی افسردگی، تغییر سطح رسانایی پوست است! از متابولیسم تا کارکردهای شناختی و حتی میزان جریان الکتریکی پوست، سگ سیاه افسردگی در اخلال همه آنها نقش مستقیم دارد.
انواع افسردگی
انواع مختلف افسردگی بر اساس الگوی علائم و عوامل آغازکننده آن و حتی مدت‌زمان ابتلای فرد، مشخص می‌شوند. یعنی هر نوع افسردگی خود شامل علائم و نشانه‌های خاص خود است و برخی از این انواع افسردگی، شاید از دید یک فرد غیرمتخصص، شباهتی به افسردگی نداشته باشد! در ادامه برخی از شایع‌ترین اشکال افسردگی را بررسی خواهیم کرد.
- افسردگی اساسی
- افسردگی دوقطبی (دوقطبی نوع 1؛ با دوقطبی اشتباه نشود.)
- افسردگی فصلی
- افسردگی ناشی از مواد/دارو
- افسردگی خلق اخلالگر (disruptive mood dysregulation)
- اختلال ملال پیش از قاعدگی
- افسردگی مزمن
بیشتر بخوانید:
درمان انواع افسردگی
نحوه درمان افسردگی، از قرون گذشته مورد بحث‌وبررسی بوده است. طبیبان برای درمان مالیخولیا (نام افسردگی در قرون گذشته) از روش‌های عجیب و غیرمنطقی و گاهی روش‌های جالبی مثل تجویز قدم زدن و دویدن استفاده می‌کردند. تکنولوژی دنیای امروزی به پزشکان اجازه می‌دهد تا با بررسی تأثیرات داروها و روش‌های مختلف بر افسردگی، درمان آن را پیدا کنند.
۱. روان‌درمانی
روان‌درمانی، به عنوان یک درمان بر پایه گفتار، یکی از مؤثرترین روش‌ها برای درمان برخی از انواع افسردگی است. با توجه به تنوع و وجود انواع مختلف روان‌درمانی، بازه گسترده‌ای از انواع درمان‌ها برای مراجعه وجود دارد.
برای صحبت درباره بهترین نوع روان‌درمانی برای افسردگی، بدون پرداختن به انواع افسردگی نمی‌توان گزینه‌ای را معرفی کرد. شناخت رفتاردرمانی، واقعیت درمانی، درمان وجودی از شناخته‌شده‌ترین درمان‌ها برای افسردگی هستند و درمان‌های بر پایه تعامل خانواده مثل روایت درمانی نیز، تأثیرات مثبتی نشان داده‌اند.
۲. داروهای ضدافسردگی
شناخت و تماشای مغز از دریچه دستگاه‌های پیشرفته‌ای مثل fMRI باعث شده تا متخصصین بتوانند به‌سادگی مؤثرترین داروها را تولید کنند. داروهای مختلف، با تأثیرات مختلف بر اساس نیازهای فرد تجویز می‌شوند؛ یعنی دارویی که برای من مفید است، می‌تواند برای دیگری مضر باشد و بالعکس. به همین دلیل مصرف این داروها صرفاً باید بر اساس تجویز پزشک باشد.
برخلاف باور عمومی، اکثر داروهای ضدافسردگی، فاقد ترکیبات شیمیایی هستند و صرفاً با جذب هدف‌دار برخی از ویتامین‌ها، به مغز کمک می‌کند تا برخی از توانایی‌های ازدست‌رفته خود را بازیابد. برای مثال، قرص منیزیم با کمک کریستال‌های نمک منیزیم، بعد از جذب در مغز، باعث افزایش اکسیژن در خون شده و به جذب بیشتر ویتامین‌های خانواده B و C کمک کند و همین موضوع باعث می‌شود تا فرد کنترل بیشتری بر خلق خود داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
۳. روش‌های درمان پیچیده‌تر
جستجو برای درمان‌های سریع‌تر و قابل‌اعتمادتر هیچ‌وقت متوقف نشده است. ECT یکی از این درمان‌ها است که با القای شوک الکتریکی به بخش‌های مشخصی از مغز، آنها را تحریک می‌کند تا کارکرد مفیدتری داشته باشند. در حال حاضر، این روش فقط برای بیماران با مشکلات حاد تجویز می‌شود؛ چون پژوهش‌ها نشان داده‌اند پیدا کردن بخش موردنظر از مغز برای شوک دادن می‌تواند دشوار و پیچیده باشد.
امید بر آن است که با پیشرفت تکنولوژی و با فروش عمومی دستگاه‌هایی مثل نورالینک، این کار با سرعت و دشواری کمتری انجام شده و در دسترس همه افراد باشد.
۴. درمان‌های کمکی
درمان‌های کمکی، همان‌طور که از نامشان پیداست، در کنار درمان‌های دیگر کمک می‌کنند تا سرعت بیشتری به پروسه بخشیده شود. افزایش فعالیت‌های اجتماعی و ورزشی بخشی از این درمان هستند. در نظر داشته باشید که این فعالیت‌ها به‌تنهایی نمی‌توانند درمان‌کننده باشند و صرفاً در کنار روان‌درمانی یا دارودرمانی کاربرد دارند.
نکته: لطفاً توجه داشته باشید که هر فرد به طور منحصربه‌فرد به درمان پاسخ می‌دهد و بنابراین، درمانی که برای یک فرد جواب می‌دهد شاید برای فرد دیگر جواب ندهد. همچنین، همه درمان‌ها احتمال عوارض جانبی را دارند که بایستی با پزشک گفتگو شود.
مواجهه با انواع افسردگی
اگر شما یا عزیزانتان با افسردگی دست‌وپنجه نرم می‌کنید، این بخش برای شما مفید است. در نظر داشته باشید که تمامی نکات این بخش در کنار درمان اصلی اثربخش خواهند بود و جایگزین آنها نیستند.
- تغییر سبک زندگی: تغییرات ساده در سبک زندگی، مانند تغذیه سالم، ورزش منظم و خواب کافی، می‌توانند به بهبود علائم افسردگی کمک کند.
- حمایت اجتماعی: حمایت دوستان و خانواده می‌تواند در مقابله با افسردگی بسیار مفید باشد. حتی گپ‌زدن با دوست یا عضو خانواده می‌تواند کمک کند.
- گروه‌های پشتیبان: گروه‌های پشتیبان، جایی هستند که افراد مبتلا به افسردگی می‌توانند تجربیات خود را به اشتراک بگذارند و از دیگران چگونگی مقابله با بحران را یاد بگیرند.
برقراری ارتباط با افراد دچار افسردگی
کمک‌کردن و برقراری ارتباط صحیح با فرد دچار افسردگی پیش‌نیازها و چالش‌هایی دارد که با در نظر گرفتن و توجه به آنها، می‌توان با ارتباط صحیح، روند درمان را سرعت بخشید.
- صبر و حوصله: به یاد داشته باشید که کنترل تغییرات خلقی و احساسات منفی که فرد از آنها صحبت می‌کند، دست خودش نیست. با ایرادگرفتن از طرز نگاه وی به دنیا نمی‌توانید به وی کمک کنید، بلکه فقط اعتماد نسبت به خود را خدشه‌دار می‌کنید.
- گوش‌دادن: اکثر اوقات، افراد مبتلا به افسردگی با هدف راهنمایی گرفتن با ما صحبت نمی‌کنند؛ بلکه فقط می‌خواهند حرف‌ها و احساسات خود را ابراز کنند. گوش‌دادن را تمرین کنید و تا وقتی نظرتان پرسیده نشد، نظری ندهید!
- پذیرش: با آغوش باز احساسات فرد را بپذیرید احساسات و عواطف را زیر سؤال نبرید.
- پشتیبانی عاطفی: دلگرمی یا پشتیبانی عاطفی می‌تواند صرفاً به معنای ابراز علاقه کلامی باشد. دوست‌داشتن بی‌قیدوشرط زیباترین شکل از پشتیبانی عاطفی است که فضای امن زیادی به فرد می‌دهد.
- پشتیبانی فعال: پشتیبانی فعال به معنای حضور داشتن، به معنای فیزیکی و به معنای عاطفی است. به بیان دیگر اینکه شما چقدر برای فرد در دسترس هستید؟ آیا در هر لحظه می‌تواند با شما ارتباط برقرار کند؟ می‌تواند به شما اعتماد کند؟ این موارد به همراه تغییر لحن بیان از مثلاً “چرا ناراحتی! ” به “چطور می‌توانم حالت رو بهتر کنم” تأثیرات فوق‌العاده‌ای دارند.
کلام آخر
افسردگی یک اختلال عملکرد خلقی شایع است که می‌تواند بر هر فردی تأثیر بگذارد. با وجود چالش‌برانگیز بودن افسردگی با درمان و استراتژی‌های مناسب، شما می‌توانید به بهبود حال خود و عزیزانتان کمک کنید. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف افسردگی پرداختیم تا این اطلاعات برای شما مفید واقع شود. در صورتی که به کمک بیشتری در این زمینه نیاز دارید، می‌توانید با کامنت گذاشتن زیر همین مقاله با متخصصین ما ارتباط برقرار کنید.
منابع:
